Funkcje i rodzaje kołnierzy uszczelniających do okien dachowych

Co to jest kołnierz uszczelniający?

Kołnierz to element służący do montażu okna dachowego. Okala ramę okienną w konstrukcji, zapewniając szczelność połączenia pokrycia z montowanym oknem na poddaszu. Kołnierze dachowe mogą mieć różną konstrukcję w zależności od pokrycia dachowego.

Jak prawidłowo dobrać kołnierz do okna dachowego?

Najbezpieczniejszym rozwiązaniem jest dobieranie kołnierza tego samego producenta co okna dachowego. Zwykle są one sprzedawane razem z oknami na poddasze, a niekiedy producent wskazuje komplementarne akcesoria. Dobierając okna i kołnierze z oferty różnych marek, musimy zwrócić uwagę na:

- rozmiar, model i kolor ram okiennych, przy których kołnierz będzie montowany,

- rodzaj pokrycia dachowego, w którym kołnierz będzie umiejscowiony,

- to, czy kołnierz jest przeznaczony do okna pojedynczego, podwójnego etc.

Przeczytaj także: Akcesoria do okien dachowych

Sposób opisu kołnierzy uszczelniających

Każdy producent okien dachowych może mieć różne systemy nazywania modeli kołnierzy, ale akcesoria wszystkich marek są opisywane za pomocą zbliżonych kryteriów. Wybierając kołnierz, zwróćmy uwagę na:

- rodzaj pokrycia dachu, które może być płaskie, profilowane lub wysokoprofilowane – wysokości mogą się różnić w zależności od producenta. Innego kołnierza może wymagać dach z gontem bitumicznym, innego z dachówką karpiówką układaną w łuskę. Więcej o rodzajach pokryć dachów piszemy w dziale Pokrycia dachowe w dziale Porad i inspiracji.

- typ okna – nowoczesne kołnierze mogą nie być kompatybilne z oknami starszego typu; użycia różnych kołnierzy wymagają okna dachowe pojedyncze i podwójne;

- głębokość montażu – głębokość osadzenia kołnierza może być standardowa, obniżona lub podwyższona;

- rozmiar okna – to oczywisty parametr, do którego dobiera się kołnierze uszczelniające, aby zapewniały szczelność połączenia;

- dopuszczalny kąt nachylenia połaci dachowej, np. 15-90°;

- materiał fartucha – np. kompozyt aluminiowy lub blacha ołowiana.

Funkcja kołnierza uszczelniającego

1. Izolacja przeciwwilgociowa

Kołnierz uszczelniający umożliwia szczelne wbudowanie okna w pokrycie dachu i zapewnia mu prawidłowe funkcjonowanie. Jego konstrukcja musi bezpiecznie odprowadzać wodę opadową i śnieg poza obrys okna. Kołnierz uszczelniający izoluje też przed wilgocią, która mogłaby dostać się pod pokrycie – nieszczelność wokół ramy okiennej jest wykluczona. Wybierajmy elementy, które chronią stolarkę okienną przed przenikaniem wilgoci przez nieszczelne szpalety i paroizolację.

Przed zawilgoceniem okna chronią kołnierze paroprzepuszczalne, np. marki Geom, wykonane z membrany dachowej, które pozwalają prawidłowo połączyć ramę okienną z folią paroprzepuszczalną.

2. Izolacja cieplna

Kołnierz jest także zabezpieczeniem okna przed wiatrem. Jeśli wybieramy standardowy kołnierz, zwykle obejmuje on tylko zewnętrzną obróbkę blacharską, którą trzeba dodatkowo ocieplić. Do tego służą zestawy izolacyjne. Mogą mieć postać gotowych kompletów złożonych z izolacji i rynienki odwadniającej.

Zobacz też: Najczęstsze przyczyny przeciekania dachu

Dostępne są też opaski docieplające szczeliny między ościeżnicą okna a konstrukcją z dachu. Wykonane z polietylenu opaski są łatwe do montowania dzięki taśmie samoprzylepnej o zamkniętej strukturze komórkowej. Kołnierze specjalne są zwykle wyposażone w materiały termoizolacyjne – ich cena jest zazwyczaj wyższa niż standardowych rozwiązań, ale mogą okazać się wytrzymalsze.

3. Rola estetyczna

Kołnierz uszczelniający kolorystyką powinien odpowiadać materiałom na dachu, w szczególności jeśli okno nie licuje się z pokryciem. Oblachowanie i profile niech będą starannie wykończone, dzięki czemu stworzą z dachem spójną całość. Niektórzy producenci oferują możliwość zamówienia oblachowania w każdym kolorze z palety RAL – w ten sposób kołnierz uszczelniający i okno dachowe zapewniają estetyczne wykończenie dachu.

Dodatkowe cechy dobrego kołnierza uszczelniającego

Kołnierz uszczelniający musi być odporny na naprężenia wywołane pracą konstrukcji dachu. Nie może być podatny na odkształcenia pod wpływem wysokiej temperatury i naporu śniegu.

Budowa kołnierza do okien dachowych

Kołnierze uszczelniające to gotowe, prefabrykowane obróbki blacharskie. Kołnierz składa się z profili bocznych oraz z elementu górnego i dolnego, zakończonego fartuchem – pasem uszczelniającym w strefie podookiennej. Rynienki odwadniające odprowadzają skroploną parę wodną poza konstrukcję okna. Budowa fartucha musi dokładnie dopasować się do kształtu pokrycia – nachodzi on na jej konstrukcję.

Nie wszyscy producenci oferują kołnierze zintegrowane z fartuchem – niektórzy stosują je tylko do zabezpieczania profilowanych pokryć dachu. Fartuch jest profilowany wstępnie, aby odpowiadał kształtom materiałów dachowych, ale należy go dokładnie dopasować i przykleić do dachu. Długość fartucha jest uzależniona od rodzaju jego pokrycia. Do elementów bocznych, w szczególności dachów profilowanych przymocowane są kliny, czyli pasy pianki montażowej lub gąbki z poliestru. Ich zadaniem jest też dodatkowa izolacja.

Materiały do wyrobu kołnierzy uszczelniających

Kołnierze są standardowo wykonane ze sztywnej aluminiowej blachy, która z zewnątrz może być pokryta np. poliestrowym lakierem. Takie zabezpieczenie zapewnia lepszą odporność na warunki atmosferyczne. Kołnierze uszczelniające uzupełniają silikonowe lub wykonane z innych materiałów syntetycznych uszczelki. Na rynku dostępne są też kołnierze z blachy miedzianej lub tytan-cynku, używane jako dopełnienie pokryć dachowych wykonanych z tych materiałów. Fartuch może być z blachy ołowianej lub aluminiowego kompozytu. Ten pierwszy jest sztywniejszy i jest bardziej odporny na zerwanie.

Rodzaje kołnierzy uszczelniających

- Do pokryć płaskich (np. papy, płaskiej dachówki, blachy). Są to najprostsze rodzaje kołnierzy, które skutecznie pełnią rolę zabezpieczającą dla strefy podookiennej. Zwykle nie stosuje się przy nich rynienek odwadniających, fartuchów czy klinów bocznych.

- Do pokryć falistych lub trapezowych (np. dachówki lub blachodachówki falistej/trapezowej) – posiadają fartuchy i kliny, które chronią dach przed podciekaniem wody i nawiewaniem pyłu, liści czy śniegu;

- Do pokryć łuskowych (np. dachówka karpiówka czy łupki) – do nich stosuje się zazwyczaj kołnierze uszczelniające o ciętych bokach.

- Uniwersalne – mogą nadawać się do dachów płaskich i falistych. Są wyposażone w regulowany element podporowy oraz fartuch, więc łatwiej dopasować je do kształtu pokrycia. Przyklejone kliny uszczelniające zapewniają dobrą izolację okna.

Kołnierze uszczelniające o specjalnej funkcji

Poza standardowymi rozwiązaniami, oferowane są również kołnierze specjalne. Wykorzystywane na przykład gdy:

- okno ma system wyciszający, np. okna dachowe Velux z funkcją wyciszania deszczu. Wówczas kołnierz również powinien spełniać rolę akustycznego izolatora. Takie kołnierze posiadają zwykle folie wyciszające i uszczelki przyszybowe;

- kołnierze pełniące funkcję ponadprzeciętnej izolacji przed chłodem. Zadaniem termokołnierzy jest poprawa czynnika przenikania ciepła dla całego okna dachowego. Chroni przed mostkami termicznymi – okna z takim zabezpieczeniem mogą zatrzymywać o 15% więcej ciepła w domu w porównaniu z oknami o standardowym kołnierzu.

- spadek dachu jest większy lub mniejszy niż standardowe 15-90°. Jeśli spadek jest mniejszy niż najmniejsza wartość z tego zakresu, stosuje się elementy, które podnoszą kąt montażu okna. Obsługa wyżej ulokowanego okna na poddaszu o ograniczonej przestrzeni znacznie ułatwi jego obsługę. Kołnierze mogą zmienić kąt nachylenia np. o 10 lub 15 stopni.

Jak zamontować okno połaciowe? Na czym polega obróbka okna dachowego? Szczegółowe zasady montażu okna na dachu opisujemy tutaj w dziale Porad i Inspiracji.