Ościeżnica – stała czy regulowana?

Ościeżnica – jaką pełni funkcję?

Ościeżnica stanowi nieruchomą ramę, do której za pomocą zawiasów przytwierdza się skrzydło drzwiowe. Może być ona wykonana z różnych materiałów: drewna (zarówno pełnego, jak i klejonego warstwowo), materiałów drewnopochodnych, MDF, PCV, stali bądź też aluminium. Poszczególne modele różnią się także rozmiarami bądź dodatkowymi właściwościami, które czynią z niektórych produktów wyroby ogniotrwałe, dymoszczelne czy energooszczędne.

Wybór ościeżnicy, choć musimy dokonać go podczas każdego zakupu drzwi pokojowych bądź wejściowych, nie zawsze bywa jednak dobrze przemyślany. Warto mieć to na uwadze, ponieważ odpowiednio wybrana ościeżnica będzie spełniała swoją funkcję przez wiele lat, a dodatkowo estetycznie wtopi się w wystrój naszych pomieszczeń. Ościeżnica, jak już powiedzieliśmy wyżej, pozwala na wykończenie otworu w ścianie skrzydłem drzwiowym. Jej zadaniem jest także uszczelnienie drzwi i utrzymanie ich we właściwej pozycji. Z drugiej strony element ten pełni funkcję zdobniczą. Może być wykończony na różne sposoby, np. za pomocą lakieru, forniru czy też folii. Wybierając ościeżnice, warto więc zwrócić uwagę nie tylko na solidność wykonania, ale także wymiar estetyczny, który powinien pasować zarówno do samych drzwi, jak i do aranżacji pomieszczeń.

Szeroki wybór ościeżnic, jakie oferują ich producenci, pozwala nam na dopasowanie ich do każdych potrzeb. Z łatwością znajdziemy modele odpowiadające grubości naszych ścian oraz takie, które zamaskują produkty stare i nieeleganckie.

Budowa ościeżnicy

Ościeżnica składa się z wielu mniejszych i większych części. Do najważniejszych z nich należą jednak 3 elementy: belka pozioma, zwana nadprożem, oraz dwie belki pionowe określane jako baza. Oprócz nich należy wymienić również próg (czyli dolny poziomy element) oraz szereg łączników i listew opaskowych, służących do łączenia ze sobą wszystkich części ościeżnicy. Uzupełnienie podstawowych elementów stanowią również ćwierćwałki oraz opaski, które umożliwiają estetyczne wykończenie ościeżnic i zamaskowanie miejsc ich montażu.

Rodzaje ościeżnic

Ościeżnice można podzielić na dwie grupy, biorąc pod uwagę ich konstrukcję. Są to ościeżnice stałe i regulowane. To właśnie ten aspekt powinniśmy uwzględnić w pierwszej kolejności, gdy przyjdzie nam wybierać ościeżnicę. Czym charakteryzują się oba modele i kiedy warto je zastosować?

Ościeżnice stałe

Modele stałe warto wykorzystać wtedy, gdy chcemy osadzić nasze drzwi w murze o typowej grubości, czyli osiągającej 6 lub 10 cm. Ponadto sprawdzą się wtedy, gdy ściany są idealnie równe – ościeżnica stała posiada określony wymiar, którego nie da się regulować, co jest jej podstawową cechą. Prostota konstrukcji sprawia, że ościeżnice tego typu wymagają nierzadko stosowania elementów, które zamaskują miejsca ich łączenia ze ścianą.

Montaż ościeżnic stałych

Wadą ościeżnic stałych (blokowych) jest, wbrew pozorom, ich trudniejszy montaż, który wynika z konieczności idealnego dopasowania do siebie poszczególnych jej elementów – bywa to zadaniem niełatwym. Chociaż modele te cechują się niższą od innych ceną, wiele osób rezygnuje z nich na rzecz bardziej uniwersalnych rozwiązań.

Porada eksperta Do montażu ościeżnic powinniśmy przystąpić dopiero w momencie, gdy posiadamy już wykończone podłogi i ściany. Co więcej, należy umieszczać je w odpowiednio przygotowanym otworze – powinien być on pozbawiony luźnych fragmentów czy ubytków – te ostatnie należy wypełnić zaprawą murarską.

Montaż ościeżnicy stałej wymaga dokładnego dopasowania do siebie belek pionowych oraz górnej belki poziomej. Elementy te łączy się w całość przy użyciu wkrętów, a dopiero potem przykłada do otworu, w którym będą montowane. Najlepiej robić to na płaskiej powierzchni, co zapewni nam największą wygodę pracy. Pamiętajmy, by upewnić się, czy wszystkie elementy połączone są ze sobą pod kątem prostym. Następnie ościeżnicę należy unieruchomić – zrobimy to poprzez użycie drewnianych klinów w górnych narożnikach ościeżnicy bądź też specjalnych uchwytów montażowych. Będą one pomocne także podczas dokładnego ustawania ościeżnicy. Wiercimy także otwór w murze, wkładamy w nie kołki rozporowe i lekko dokręcamy ościeżnicę. Unieruchomiona konstrukcja pozwala na założenie skrzydła drzwiowego W tym momencie możemy sprawdzić, czy jest ona prawidłowo zamontowana. Jeśli tak, możemy przytwierdzić ją na stałe. Po ściągnięciu skrzydła szczeliny pomiędzy ścianą a ościeżnicą wypełniamy niskoprężną pianką montażową. Gdy całkowicie wyschnie, usuwamy kliny, a jej nadmiar odcinamy. Tak zamontowana ościeżnica wymaga jeszcze zamontowania dodatkowych elementów maskujących m.in. widoczną piankę montażową.

Porada eksperta Zanim przystąpimy do wypełniania szczelin pianką, oklejmy ościeżnicę taśmą malarską. W ten sposób zabezpieczymy ją przed zanieczyszczeniem – zaschniętą piankę trudno będzie nam usunąć z belek bez ich zarysowania.

Ościeżnice regulowane

Alternatywą dla ościeżnic stałych są modele regulowane. Cechują się przede wszystkim wyższą od nich ceną, jednak idzie ona w parze z wieloma korzyściami wynikającymi z zastosowania takiego produktu. Są one tak skonstruowane, by można było regulować je w pewnym zakresie, określonym przez producenta – zwykle jest to ok. 2 cm. Warto również dodać, że wszystkie tego typu wyroby przystosowane są do montażu w murach o minimalnej grubości 7,5 cm. Jeśli więc nasze ściany spełniają ten wymóg, możemy śmiało zdecydować się ościeżnice regulowane.

Kiedy warto sięgnąć po ościeżnice regulowane? Dzięki ich specyfice sprawdzą się w tych pomieszczeniach, w których ściany nie trzymają wymiarów. Są także doskonałym rozwiązaniem wszędzie tam, gdzie otwory drzwiowe wykończone są starymi, czasem jeszcze metalowymi konstrukcjami wymagającymi wymiany.

Warto wspomnieć także o pewnym szczególnym rodzaju ościeżnic regulowanych, do których należą tzw. ościeżnice renowacyjne. Czym się charakteryzują i kiedy będą przydatne – o tym przeczytacie w tym artykule.

Montaż ościeżnicy regulowanej

Dużą zaletą ościeżnic regulowanych jest także łatwość ich montażu oraz demontażu. Mocuje się je za pomocą kołków lub dybli oraz pianki montażowej, co zapewnia im odpowiednią stabilność. Co więcej, nie wymagają również stosowania dodatkowych materiałów mających na celu zamaskowanie nieetycznych połączeń ze ścianą. W ostatecznym rozrachunku, choć na pierwszy rzut oka są droższe od modeli stałych, cena obu produktów może okazać się zbliżona.

Pierwsze etapy montażu przebiegają dokładnie tak samo, jak opisaliśmy to powyżej, mówiąc o montażu ościeżnicy stałej. Złożenie elementów, przytwierdzenie ich do ściany oraz wypełnienie pianką montażową szczelin pozostają tu bez zmian. Natomiast po wyciągnięciu rozpórek będziemy musieli zamocować jeszcze element regulowany. W pierwszej kolejności przycinamy go tak, by odpowiadał grubości naszej ściany – później wiercimy w nim otwory potrzebne podczas późniejszego mocowania. Następnie przycięty panel łączymy z połączonymi listwami maskującymi pionowymi i poziomą. Taką konstrukcję wkładamy w przymocowaną wcześniej bazę oraz przykręcamy do niej za pomocą wkrętów.

Jak widać, montaż ościeżnicy stałej i regulowanej przebiega podobnie. W obu przypadkach możemy poradzić sobie samodzielnie, postępując zgodnie z instrukcją dołączoną do zakupionego przez nas produktu, korzystając przy tym z podstawowych narzędzi i przestrzegając podstawowych zasad. Do najważniejszych z nich należy dbałość o zachowanie kątów prostych pomiędzy pionowymi a poziomym elementem, a także odpowiednie ich przytwierdzenie – ościeżnic nigdy nie należy mocować do ściany wyłącznie za pomocą pianki montażowej. Dzięki skrupulatności i dokładności solidnie osadzona ościeżnica umożliwi nam zamocowanie drzwi.