Początki napawania
Za prekursora napawania możemy uznać Nikołaja N. Bernardosa, który pod koniec XIX wieku w publikacji „Metody obróbki metalu za pomocą bezpośrednio użytego prądu elektrycznego” przedstawił zarys tej technologii. W praktyce wykorzystał ją niewiele później Nikołaj Sławianow, inżynier w fabryce broni w Permie, który poprzez napawanie łukowe naprawiał wadliwe odlewy elementów. Choć na przestrzeni dziesięcioleci metody napawania mocno wyewoluowały – głównie w aspekcie kontroli procesu i sterowania – to wciąż główny zamysł pozostał bez zmian.
Co to jest napawanie?
Napawanie polega na nakładaniu materiału dodatkowego na roztopiony materiał podłoża, w wyniku czego powstaje napoina, złożona z pierwotnego materiału oraz spoiny. Napawanie może odbywać się zarówno metodą gazową, jak i elektryczną. Materiałem dodatkowym jest zazwyczaj drut, pręt, taśma lub proszek. Jednokrotna warstwa napoiny może wynosić od 0,05 mm do nawet 100 mm.
Napawanie w celach regeneracyjnych
Zamiast wyrzucać zużyte elementy, można je poddać napawaniu i powtórnie użyć, co daje wymierne oszczędności. Podczas samego procesu można użyć stopów o zbliżonej właściwościach w stosunku do regenerowanego przedmiotu, jak i stopów twardszych, dzięki którym odnowiony element stanie się bardziej wytrzymały, co zwiększa jego żywotność.
Oczywiście, jeśli dany element jest w produkcji seryjnej, a jego wykonanie nie jest technologicznie skomplikowane, lepiej kupić nowy zamiennik, natomiast nie zawsze jest to możliwe, a przede wszystkim opłacalne.
|
Czy wiesz, że…? Metodą napawania często dokonuje się renowacji torów tramwajowych. Jest to znacznie tańsze niż gdy trzeba by było szyny wymienić. Służą do tego specjalne automaty spawalnicze. Istnieją w Polsce nawet zakłady, które specjalizują się w tego typu regeneracji torów. |
Napawanie w celu uszlachetnienia powierzchni materiałów
Regenerację można również przeprowadzić również przy użyciu spoin diametralnie innych niż napawana powierzchnia. Wówczas możemy poprawić oryginalne właściwości materiału. Dzięki temu możemy uzyskać:
- Odporność na ścieranie czy naciski;
- Odporność na korozję;
- Niewrażliwość na środowisko chemiczne;
- Odporność na szoki termiczne;
- Odporność na naciski.
Prekursorami napawania uszlachetniającego byli Amerykanie, bracia W. i S. Stoocy, którzy w 1921 roku zastosowali je do napraw koronek wierteł w sprzęcie wiertniczym.
