Początki napawania
Za prekursora napawania możemy uznać Nikołaja N. Bernardosa, który pod koniec XIX wieku w publikacji „Metody obróbki metalu za pomocą bezpośrednio użytego prądu elektrycznego” przedstawił zarys tej technologii. W praktyce wykorzystał ją niewiele później Nikołaj Sławianow, inżynier w fabryce broni w Permie, który poprzez napawanie łukowe naprawiał wadliwe odlewy elementów. Choć na przestrzeni dziesięcioleci metody napawania mocno wyewoluowały – głównie w aspekcie kontroli procesu i sterowania – to wciąż główny zamysł pozostał bez zmian.
Co to jest napawanie?
Napawanie polega na nakładaniu materiału dodatkowego na roztopiony materiał podłoża, w wyniku czego powstaje napoina, złożona z pierwotnego materiału oraz spoiny. Napawanie może odbywać się zarówno metodą gazową, jak i elektryczną. Materiałem dodatkowym jest zazwyczaj drut, pręt, taśma lub proszek. Jednokrotna warstwa napoiny może wynosić od 0,05 mm do nawet 100 mm.
Napawanie w celach regeneracyjnych
Zamiast wyrzucać zużyte elementy, można je poddać napawaniu i powtórnie użyć, co daje wymierne oszczędności. Podczas samego procesu można użyć stopów o zbliżonej właściwościach w stosunku do regenerowanego przedmiotu, jak i stopów twardszych, dzięki którym odnowiony element stanie się bardziej wytrzymały, co zwiększa jego żywotność.
Oczywiście, jeśli dany element jest w produkcji seryjnej, a jego wykonanie nie jest technologicznie skomplikowane, lepiej kupić nowy zamiennik, natomiast nie zawsze jest to możliwe, a przede wszystkim opłacalne.
Czy wiesz, że…? Metodą napawania często dokonuje się renowacji torów tramwajowych. Jest to znacznie tańsze niż gdy trzeba by było szyny wymienić. Służą do tego specjalne automaty spawalnicze. Istnieją w Polsce nawet zakłady, które specjalizują się w tego typu regeneracji torów. |
Napawanie w celu uszlachetnienia powierzchni materiałów
Regenerację można również przeprowadzić również przy użyciu spoin diametralnie innych niż napawana powierzchnia. Wówczas możemy poprawić oryginalne właściwości materiału. Dzięki temu możemy uzyskać:
- Odporność na ścieranie czy naciski;
- Odporność na korozję;
- Niewrażliwość na środowisko chemiczne;
- Odporność na szoki termiczne;
- Odporność na naciski.
Prekursorami napawania uszlachetniającego byli Amerykanie, bracia W. i S. Stoocy, którzy w 1921 roku zastosowali je do napraw koronek wierteł w sprzęcie wiertniczym.