Zawory różnicowe

Zawory różnicowe – niezbędne elementy w instalacjach CO

Instalacje grzewcze to bardzo wymagające systemy. Dotyczy to praktycznie każdego ich elementu od zastosowanego kotła, poprzez pompę, po rury instalacyjne. Jedynie dobrze wykonane centralne ogrzewanie jest bezpieczne w użytkowaniu i skuteczne w działaniu.

Jednym z wymaganych elementów w takich instalacjach są zawory różnicowe. Błędem jest traktowanie go zamiennie z zaworem zwrotnym. Dlaczego? Metoda ich działania polega na czymś zupełnie innym, co wymusza także odmienne miejsce montażu obu rodzajów zaworów.

Zawory różnicowe są niezbędnym elementem w każdej instalacji zasilanej kotłem na paliwo stałe, w których obieg wody jest wymuszony przez pompę cyrkulacyjną. Zadaniem takiego zaworu jest zabezpieczenie instalacji przed przegrzaniem kotła. W czasie normalnej pracy kotła, czyli gdy pracuje pompa obiegowa, zawór ten pozostaje zamknięty. Jednak w przypadku braku prądu, zawór różnicowy pod wpływem ciśnienia wody otwiera się. Umożliwia to przepływ wody do dalszej części instalacji z pominięciem pompy. Tym samym zostaje zachowany przepływ wody grawitacyjny przez kocioł. To natomiast chroni urządzenie przed przegrzaniem się nawet w przypadku awarii pompy.

Zawory różnicowe są montowane na zasilaniu lub powrocie wody grzewczej. Oznacza to, że montuje się je na bajpasie, na którym znajduje się pompa. Sam montaż w zależności od rodzaju zaworu może być wykonany pionowo lub poziomo. Przeważnie jednak podstawowe zawory różnicowe są montowane pionowo.

W sporadycznych sytuacjach zawory różnicowe mogą być montowane na rurze powrotnej kotła pod warunkiem, że tam również zamontowano pompę cyrkulacyjną.

Zawór różnicowy charakteryzuje się bardzo prostą budową. Element dociskający to kulka wykonana zazwyczaj z tworzywa. To ona uniemożliwia przepływ wody w czasie normalnej pracy kotła i pompy wody. Dzięki temu zawór różnicowy w prosty sposób przewodzi wodę.

Zasada działania zaworu różnicowego jest w rzeczywistości bardzo prosta. W przypadku instalacji z kotłami grzewczymi wspomaganymi pompą cyrkulacyjną zachodzi bardzo duże ryzyko nagłego wzrostu ciśnienia i temperatury. Rolą zaworu różnicowego jest automatyczne przełączanie obiegu wymuszonego, czyli z zastosowaniem pompy i zamkniętego zaworu na obieg grawitacyjny. Wówczas pompa zostaje wyłączona a zawór otwarty. Przy czym działanie to jest możliwe, jeśli zostaną spełnione określone warunki, tj. odpowiednie średnice rur i kilka innych kwestii.

Zawory różnicowe do stosowania w różnych instalacjach

Instalacje grzewcze systemu centralnego ogrzewania mogą być różne. Obejmuje to moc kotła, a tym samym i rodzaj zastosowanych rur. Dodatkowo w takich instalacjach ciśnienie jest bezpośrednio determinowane przez wszystkie składniki stworzonego systemu. Dlatego też zawory różnicowe muszą być dostosowane do danej instalacji i parametrów technicznych, jakie dopuszcza centralne ogrzewanie.

Zawory różnicowe w tej kategorii obejmują produkty o różnym sposobie montażu: pionowym i poziomym. Dodatkowe zawory różnią się elementem wyjściowym. Różnice mogą dotyczyć także materiałów, z których są wykonane. Dlatego też zawory różnicowe znajdą zastosowanie w każdej instalacji w budynku jedno- i wielorodzinnym. Wszystko zależy od tego, jaki model wybierzesz i na jakie parametry będziesz zwracał przede wszystkim uwagę.

Zawory żeliwne z gumową kulką

Zawory różnicowe powinny być wykonane z materiałów odpornych na wysoką temperaturę. Najchętniej wybierany będzie zawór różnicowy żeliwny. Z żeliwa jest wykonany korpus, co zapewnia odporność na korozję, a także na uszkodzenia mechaniczne. Taki zawór nie ulegnie rozszczelnieniu i nie zmieni swojego kształtu. Żeliwne zawory różnicowe są bardzo wytrzymałe oraz trwałe. Mogą być stosowane w instalacjach o różnym ciśnieniu i dopuszczające różne temperatury cieczy.

W takich zaworach stosowane są gumowe kulki. Guma nie tylko zapewnia dobre przyleganie kulki do zaworu, a tym samym dobrą redukcję. Jej niewątpliwą zaletą jest bardzo duża żywotność i trwałość. Guma stosowana do wykonania kulki z takiego zaworu wytrzymuje bez problemu wyższą temperaturę cieczy. Nie uszkadza jej też stały kontakt z wodą.

Zawory jednocalowe i inne rozmiary

Najczęściej stosowane są zawory jednocalowe. Wynika to z dużej powszechności rur i zaworów stosowanych w instalacjach CO. Takie zawory sprawdzają się w obiektach jednorodzinnych, a także w zabudowie wielorodzinnej. Jeśli jednak instalacja ma zasilić w ciepło duży budynek np. przemysłowy, najpewniej zastosowano w niej rury o większym przekroju. Dlatego też zawory różnicowe mogą mieć średnicę powyżej jednego cala.

Rzadziej występują modele o średnicy poniżej cala, chociaż one również są spotykane w prostych instalacjach w małych obiektach.

Zawory montowane pionowo i poziomo

Zawory różnicowe przeważnie są montowane pionowo. Dzięki temu ich działanie jest najskuteczniejsze. Przy czym niektóre rodzaje zaworów umożliwiają także montaż poziomy. Niekiedy jest on wymuszony rodzajem zastosowanej instalacji oraz jej układem.

Co ważniejsze, kierunek przepływu wody musi być zgodny ze strzałką umieszczoną na zaworze. Jedynie wtedy będzie on prawidłowo spełniał swoją funkcję.