Jak samodzielnie wykonać płytki drukowane
Nie trzeba być technikiem elektronikiem, by pokusić się o własnoręczne wykonanie prostego układu elektronicznego. Z początku będą to obwody stworzone na płytkach uniwersalnych lub polutowane na tzw. „pająka”, ale trwałość, a przez to niezawodność takich układów jest mocno dyskusyjna. Dlatego warto od razu nauczyć się wytwarzać w domowych warunkach płytki drukowane PCB, które posłużą nam do konstrukcji własnych układów elektronicznych. Pokazujemy, jak to prosto uczynić.
Mamy przygotowany projekt, wszystkie niezbędne elementy montażowe, lutownicę i cynę z topnikiem. Brakuje jedynie płytki PCB. Owszem, możemy zlecić wykonanie takiej płytki specjalistycznemu zakładowi, ale nie jest to zbyt opłacalne – często koszt takiej usługi przewyższa cenę wszystkich innych komponentów. Dlatego polecamy stworzenie takiej płytki we własnym zakresie – będzie nie tylko taniej, ale i satysfakcja z wykonanego układu będzie większa. Poza tym nie jest to specjalnie trudne zadanie, a po osiągnięciu wprawy, nasze płytki będą wyglądać profesjonalnie.
Metod na stworzenie własnej płytki PCB jest wiele, wszystkie opierają się na pokryciu płytki miedzianej specjalną powłoką, której nie strawi żrący płyn. Niegdyś wytrawiaczem był roztwór wodny chlorku żelaza, jednak został on obecnie wyparty przez wytrawiacz B327. Zmieniła się również powłoka, którą nanosimy obraz ścieżek. Robiono to zwykłym lakierem do paznokci, jednak przy użyciu tego sposobu, trudno było uzyskać zadowalający efekt. Później na rynku pojawiły się specjalne markery, ale i one wymagały sporo uwagi przy odręcznym nanoszeniu układu ścieżek. Prezentowana metoda jest o wiele szybsza i daje kilka razy lepsze efekty przy mniejszym nakładzie sił.
Płytka drukowana – krok po kroku
Całość zaczniemy od przygotowania obrazu ścieżek. Gotowy projekt znajdziemy w czasopismach dla elektroników lub w internecie. Projekt ten drukujemy na papierze kredowym w proporcjach 1:1. Bardzo istotny jest rodzaj zastosowanego papieru – im jest on bardziej błyszczący, tym efekt będzie lepszy. Co ciekawe, do tego celu można użyć również kartek z kolorowych czasopism. Można też zakupić specjalny papier transferowy w sklepach elektronicznych. Druga ważna sprawa – technika wydruku. Obraz ścieżek drukujemy koniecznie na drukarce laserowej. Jeśli nie dysponujemy takim sprzętem w domu, możemy udać się do punktu ksero, musimy jednak zaznaczyć, by wydruk był realizowany bez opcji oszczędzania tonera oraz bez skalowania.
Przygotowany wydruk dociskamy następnie do solidnie oczyszczonej i płytki pokrytej warstwą miedzi. Arkusz z wydrukiem dobrze jest przyciąć z niewielkim zapasem – wystający poza płytkę papier zaginamy na drugą stronę i przyklejamy do płytki taśmą klejącą. Teraz bierzemy się za prasowanie. Ustawiamy żelazko na najwyższą temperaturę i przez ok. 5 minut, powoli i metodycznie prasujemy laminat od strony ścieżek. Później pozostawiamy do ostygnięcia. Ścieżki powinny przenieść się z papieru na płytkę.
Pozostaje nam pozbyć się papieru z laminatu. W tym celu dobrze jest zanurzyć płytkę w letniej wodzie z odrobiną płynu do naczyń. Po kilku minutach powinniśmy bez problemu oderwać zmiękczony papier. Uwaga, nie używamy w tym celu ostrych narzędzi, papier staramy się odrywać z wyczuciem.
Trawienie płytki
Następuje końcowa faza działań. Do wytrawiania płytek używamy już wspomnianego nadsiarczanu sodu (B327). Ponieważ najlepsze efekty można uzyskać przy temperaturze 40°C, dobrze jest podgrzać roztwór, np. wkładając butelkę nim wypełnioną do gorącej miski z wodą. Następnie zanurzamy naszą płytkę w wanience z wytrawiaczem i czekamy kilkadziesiąt minut, aż nieosłonięte powierzchnie miedziane wytrawią się doszczętnie. Na końcu płytkę czyścimy rozpuszczalnikiem. Nasza płytka jest gotowa. Teraz pozostaje już tylko nawiercić otwory i wlutowywać elementy.
Data publikacji: 17.09.2015