Styl elewacji a bryła budynku

Elewacja, jej wygląd, kolor i faktura, powinna być naturalnym dopełnieniem bryły budynku. Brak precyzji w doborze materiału wykończeniowego elewacji skutkować będzie rzucającym się w oczy zaniedbaniem, którego usunięcie i naprawienie będzie uzależnione od terminu generalnej przebudowy fasady i reszty ścian zewnętrznych. Z tego względu warto tak dobrać materiał wykończenia, by był wierną realizacją pierwotnej wizji inwestora i projektanta, a także by jego właściwości pozwoliły na wieloletnie użytkowanie w warunkach zewnętrznych. Dotyczy to tak samo budynków nowo powstałych, jak i już zamieszkanych, ale poddawanych renowacji od strony posesji i ulicy.

Promowane obecnie budownictwo energooszczędne i pasywne wymusza na inwestorach przygotowanie projektów domów uwzględniających minimalne zapotrzebowanie na energię potrzebną do ich ogrzewania. Efektem tego są charakterystyczne, pudełkowe bryły domów bez zbędnych ozdobników i architektonicznych dodatków. Konieczność zapobieżenia ucieczkom ciepła uniemożliwia postawienie na przykład budynku pasywnego w stylu nawiązującym do ziemiańskiego dworku. Innym błędem, którego popełnienie skutkować będzie tym razem wizerunkowym błędem, będzie dogłębna renowacja i unowocześnienie wyglądu budynku tradycyjnego za pomocą modnych obecnie materiałów, wykorzystywanych w aranżacjach minimalistycznych i industrialnych.

Jaki styl elewacji wybrać?

Spośród modnych obecnie i często wybieranych realizacji projektów budynków wyróżnić należy w pierwszym rzędzie style: nowoczesny, dążący ku minimalizmowi i klasyczny. Pomiędzy tymi dwoma biegunami stylistycznymi plasują się między innymi:

- styl skandynawski,

- styl śródziemnomorski,

- styl wiejski,

- styl eklektyczny, będący połączeniem elementów charakterystycznych wziętych z różnych stylów.

Zastosowanie zewnętrznych materiałów wykończeniowych, jakimi są płytki gresowe, kamień naturalny i inne, wymienione w dalszej części artykułu, nie jest warunkiem koniecznym udanej realizacji projektu budynku. Jeśli uwzględnimy to na etapie planowania domu, bryła budynku pozbawiona zostanie wyraźnie widocznego, wystającego lub cofniętego cokołu, co pozwoli na jednolity wygląd ścian zewnętrznych. Tendencja ta w największym stopniu dotyczy budynków energooszczędnych i pasywnych, których jednolite, geometryczne bryły sięgają od płaskich dachów po taras będący przedłużeniem przeszklonego salonu.

Także renowacja ścian zewnętrznych polegająca na unowocześnieniu wyglądu bryły budynku uwzględnić może zamaskowanie cokołu, który tradycyjnie pozostaje elementem widocznym, tym bardziej, że obkładany jest płytkami elewacyjnymi o odmiennym wyglądzie i kolorystyce od okładziny zewnętrznej.

Porada specjalisty:

Gres lub kamień naturalny może również wzbogacić i uzupełnić ściany zewnętrzne budynku będącego realizacją projektu domu o bryle minimalistycznej, o ile dany materiał zastosowany zostanie w niewielkim zakresie i na wybranym fragmencie ścian, gdzie spełniać będzie funkcję dekoracyjną względem całości.

Gres – dlaczego warto go stosować?

Gres jest niezwykle trwałym materiałem przeznaczonym do zastosowania na zewnątrz, dlatego jest często stosowany na cokołach fasad, a także na powierzchniach tarasów i schodów zewnętrznych. Jest materiałem najbardziej odpowiednim do wykładania powierzchni poziomych, ponieważ jest odporny na ścieranie w stopniu daleko większym niż na przykład deski tarasowe.

Producenci wyrobów wykończeniowych zewnętrznych proponują serie zbliżonych do siebie kolorystycznie płytek gresowych do wyłożenia tarasów i cokołów, przez co możliwe jest uzyskanie spójnego wyglądu zewnętrznej części budynku. To rozwiązanie jest szczególnie korzystne w przypadku stylów nawiązujących do przeszłości: klasycznego, rustykalnego, wiejskiego.

Czy wiesz, że...

Zastosowanie gresu uwzględnić musi jego wagę, a także nieprzepuszczalność pary wodnej. Z tego względu że ściany zewnętrzne wyposażone są w system ocieplenia, przyklejanie na niego gresu – podobnie jak płytek klinkierowych – jest możliwe tylko przy zastosowaniu rusztu (wraz z uwzględnieniem szczeliny dylatacyjnej) lub wzmocnionej siatki na powierzchni styropianu.

Z kolei wyłożenie gresem jedynie powierzchni poziomych będzie odpowiednie również w aranżacjach zbliżonych do minimalizmu i stylistyki nowoczesnej. W tych wypadkach warto zdecydować się na odważną, wyrazistą i jednolitą barwę, która kontrastowała będzie lub dopełniała jednorodną kolorystykę elewacji, zbliżoną do bieli lub szarości.

Kamień naturalny – zastosowanie wewnątrz i na zewnątrz domu

Kamienne płytki znalazły uznanie w oczach osób zajmujących się aranżacją wnętrz z uwagi nie tylko na trwałość, ale głównie walory dekoracyjne. Materiał ten stanowi ozdobę wybranych fragmentów ścian, kontrastując fakturą i kolorem z resztą wykończenia wystawnych salonów, a także w mniej przestronnych pomieszczeniach, w których jest stosowany na powierzchni kominków – w tym wypadku ważne są również odpornościowe cechy kamienia.

Do wykonania tego materiału okładzinowego wykorzystywane są między innymi:

- granit,
- marmur,
- bazalt,
- onyks,
- kwarcyt,
- piaskowiec,
- wapień,
- łupek.

Trwałość, mrozoodporność i nienasiąkliwość są tymi spośród cech kamienia naturalnego, które predestynują go do zastosowania w warunkach zewnętrznych. Z tej racji widzimy go równie często na cokołach, co gres, ale w przeciwieństwie do tego ostatniego, trafia również na murowane ogrodzenia i elementy małej architektury, które w ten sposób dopełniają wygląd budynku przez zastosowanie tego samego materiału na cokole.

Ważne, by – podobnie jak w przypadku gresu – zwrócić uwagę na ciężar płytek kamiennych w przypadku elewacji pokrytej warstwą ocieplenia. Uwaga ta nie dotyczy ogrodzeń murowanych, do których kamienny materiał dekoracyjny może być mocowany zaprawą do kamienia naturalnego na dowolnej wysokości.

Czy wiesz, że...

Niektóre z naturalnych surowców stanowiących materiał wykonania prefabrykatów kamiennych chłoną wilgoć – są to wapienie i piaskowce, które mają porowatą fakturę. Aby nie dopuścić do przedostania się wilgoci wgłąb muru i szybkiego pokrycia się materiału wykończeniowego nieestetycznym, brudnym nalotem, konieczna jest impregnacja powierzchni wykończonej w ten sposób

Płytki wykonane z kamienia naturalnego w większym niż gres zakresie stanowią dopełnienie i kompozycyjnie łączą się z innymi materiałami wykończenia elewacji. Ponieważ szczególnie dekoracyjnie prezentuje się połączenie płytek tego typu z drewnem, kamień stanowić będzie często wykorzystywany materiał elewacji w stylu skandynawskim, wiejskim i rustykalnym, gdzie częstym widokiem są drewniane deski elewacyjne ułożone pionowo, a także nowoczesnym (z poziomym ułożeniem desek).

Zamienniki kamienia naturalnego

Płytki z kamienia naturalnego z racji swoich właściwości mechanicznych, odpornościowych i dekoracyjnych, mają wysoką cenę, dlatego doczekały się tańszych odpowiedników o nieco gorszych parametrach, ale równie efektownym wyglądzie. Są to płytki z kamienia sztucznego, wykonane na dwa różne sposoby:

- z betonu,

- z kamiennego konglomeratu z udziałem żywic syntetycznych.

Właściwości płytek z kamienia sztucznego są nieco gorsze od naturalnego odpowiednika, ale na ich korzyść przemawia mnogość barw i kształtów, wśród których wyróżnić możemy również płytki nieregularne, korzystne w zastosowaniu jako ozdoba fragmentów ścian budynków nowoczesnych. O sposobach montażu tego materiału wykończeniowego, a także innych rodzajów płytek, więcej informacji znajduje się w tym artykule.

Czym jeszcze można wyłożyć elewację?

Spośród materiałów wykończeniowych przeznaczonych do zastosowania na zewnątrz budynków, w pierwszej kolejności wymienić należy klinkier, którego użycie na cokołach, fasadach i elementach ogrodzenia jest obecnie widokiem codziennym. Jego dużą zaletą, oprócz walorów dekoracyjnych, jest łatwość montażu, a także bardziej korzystna niż w przypadku kamienia naturalnego cena przy podobnych właściwościach wytrzymałościowych. Na zewnątrz budynków stosowane są również:

- płytki silikatowe,
- płytki syntetyczne,
- deski elewacyjne,
- płyty laminowane HPL (wielkoformatowe).

Użycie umiejętnie dobranych do bryły budynku płytek elewacyjnych, a także drewna do zastosowań zewnętrznych nie tylko poprawi estetykę domu od strony ulicy i posesji, ale również ochroni ściany przed nasiąkaniem wodą. To równie ważny powód co względy dekoracyjne, by na elewacji zastosować nie tylko tynk i farbę odporną na słońce, promieniowanie UV i zmienne warunki pogodowe.