Jakie narzędzia przydadzą się w czasie repusowania?

Repusowanie to technika zdobienia i kształtowania metalowych blach poprzez wybijanie wgłębień na zimno. Czy to nie brzmi jak fantastyczne zajęcie, które niebawem może stać się prawdziwym hobby? Wyobraź sobie samodzielnie wykonywane dekoracje do domu i ogrodu… A jeśli nabierzesz doświadczenia, spokojnie stworzysz konstrukcje o większych gabarytach. Sprawdźmy, jakie narzędzia są potrzebne, aby zacząć nową przygodę!

Na czym polega repusowanie?

Aby rozwiać wszelkie wątpliwości, wróćmy raz jeszcze do tego, czym właściwie jest repusowanie. Polega ono na wybijaniu wzorów i kształtów na blasze w taki sposób, aby po drugiej stronie pojawiły się dekoracyjne wypukłości. To technika znana od lat, którą wykorzystywano już w czasach starożytności. Musisz wiedzieć, że największym i najbardziej popularnym dziełem, które zostało wykonane tą techniką, jest Statua Wolności. Brzmi dumnie!

Co ważne, repusowanie odbywa się na zimno, zatem nie nagrzewamy blachy. Metale, które się nadają do tego procesu, powinny być ciągliwe i kowalne. Najczęściej są to złoto, srebro, miedź, mosiądz i żelazo.

Pytanie, co może nam dać repusowanie w praktyce? Na szczęście nie trzeba długo szukać, aby zobaczyć fantastyczne efekty naszej pracy. To nie tylko tworzenie szpicy lub chorągiewek dachowych, ale też unikatowych dekoracji do własnych czterech kątów. Mogą to być misy, patery, ornamenty, szyldy czy też intrygujące obrazy. Wystarczy puścić wodze fantazji!

Porada eksperta

Przed rozpoczęciem pracy spróbuj narysować na obrabianym materiale dokładnie to, co planujesz wykuć. W ten sposób zmniejszysz ryzyko błędu. Podobny zabieg stosuje się w jubilerstwie!

Jakie narzędzia do repusowania wybrać?

Aby uzyskać maksymalną precyzję i staranne wykonanie, potrzebne nam będzie nie tylko kowadło, ale także specjalistyczne młotki cyzelskie i punce. Przyjrzyjmy się im bliżej!

Młotki cyzelskie wyróżniają się specyficznym kształtem. Obuch posiada dwa wyprofilowane końce – jeden płaski do uderzania w punce, a drugi zaokrąglony, który nadaje się do kształtowania blachy. Taka konstrukcja pozwala nie tylko na zmianę płaskiej blachy w misę, ale też umożliwia nadanie jej wielu innych form.
Punce to stalowe narzędzia cyzelskie i złotnicze. Są specyficznymi prętami o różnych końcówkach i służą do wykonywania wgłębień na blachach poprzez uderzanie młotkiem. Mamy tu sporo wariantów do wyboru, np. punce kulowe, cyzelskie, do fazowania czy stemplowe. Dzięki temu można je łatwo dopasować do własnych potrzeb oraz rodzaju wykonywanych prac.

Czy wiesz, że…

Punce powszechnie wykorzystuje się do oznaczania próby kruszcu na metalach szlachetnych? Mogą też służyć do markowania produktów znakiem swojej firmy. Pamiętajmy jednak, że zindywidualizowaną puncę należy zamówić z wyprzedzeniem. Wtedy otrzymamy końcówkę z wybranym symbolem lub napisem.

Od czego zacząć repusowanie?

Pracę na metalach zaczynamy od umieszczenia blachy pokrytej podkładem na miękkim kowadle. Może być to miska ze smołą repuserską, miękkie drewno lub ołów. Dobrym pomysłem jest także wykorzystanie poduszek lub worków szczelnie wypełnionych piaskiem.

Blacha powinna leżeć licem do dołu i być wykuwana przy pomocy specjalnych końcówek (puncy lub młotka). Zauważymy wtedy, że zacznie powstawać wklęsły relief, który następnie wykańcza się także od drugiej strony.

Zwróćmy uwagę, że warto mieć także twarde kowadło, które będzie dużym ułatwieniem w przypadku chęci zachowania bardziej kanciastej formy metalu.

Repusowanie – to może Ci się przydać!

Choć na start wystarczą nam młotki, punce i kowadła, możemy zainwestować odrobinę więcej i kupić dodatkowe narzędzia do repusowania. Przydadzą się one na późniejszych etapach wykonywania własnych przedmiotów:

nożyce do blachy – dzięki nim sprawnie wytniemy kształty formowanych blach,
ołówki lub inne przyrządy do pisania – świetne do narysowania pożądanych wzorów,
lutownica – nieoceniona przy zaawansowanych pracach repuserskich, gdzie potrzebujemy połączyć poszczególne elementy.

Rady dla początkujących

Jeśli dopiero zaczynasz, pamiętaj, aby zachować szczególną ostrożność! Repusowanie to przyjemność, ale nie bez powodu określa się je jedną z trudniejszych technik. Przyzwyczajenie się do precyzyjnych i uważnych ruchów na pewno będzie wymagało skupienia i sporej dozy cierpliwości. Początkowo możesz mieć problemy z pęknięciami metalu poddawanego obróbce, lecz nie pozwól, aby to Cię zniechęciło do dalszego działania. Z każdą kolejną próbą będziesz czuć się coraz swobodniej, a Twój warsztat wkrótce zaskoczy całą rodzinę! Kto wie, może niebawem skusisz się na podejście do tworzenia własnej mozaiki, emaliowania czy sztukaterii… Apetyt rośnie wraz z jedzeniem!