Na czym polega renowacja obiektów zabytkowych?
Renowacja obiektów zabytkowych jest jednym z wielu procesów, jakim poddaje się dzieła sztuki, w tym zabytki architektury. Czym różni się renowacja od innych czynności konserwatorskich i na czym polega?
Konserwacja zabytków pojmowana jest jako część historii sztuki i jej zadaniem jest utrzymanie obiektu zabytkowego jak najdłużej w czasie, na co składają się dokładna inwentaryzacja, jego badanie i minimalna interwencja w tkankę. Ta ostatnia powinna być łatwo wyodrębniana, a jej granice zauważalne, gdyby zaszła konieczność powrotu do stanu sprzed zabiegu konserwatorskiego. Co więcej – renowacja powinna być dokonana jak najmniejszym zestawem środków ingerujących w zabytkową tkankę. Na konserwację składają się następujące procesy:
- konserwacja,
- renowacja,
- rekonstrukcja,
- restauracja,
- adaptacja,
- rewitalizacja,
- odbudowa,
- rewaloryzacja.
Każdy z tych procesów przebiega w nieco odmienny sposób, i tak na przykład w przypadku restauracji czy rekonstrukcji możliwe jest usunięcie takich elementów, które, obecnie traktowane jako mniej wartościowe, dodane były w późniejszym czasie, poprzedzającym obecne działania konserwatorskie.
Każdą renowację poprzedzać powinny: inwentaryzacja i analiza stanu obecnego, diagnostyka, opracowanie kolejności i technologii prac i w końcu dobór odpowiednich materiałów. Podczas analizy wyglądu teraźniejszego obiektu poddawanego renowacji, jednymi z najczęstszych diagnoz są: 
- konieczność przywrócenia równowagi kwasowej za pomocą działań chemicznych, których celem jest usunięcie mikroorganizmów i wzmocnienie struktury muru,
- osiągnięcie tych samych celów oraz osuszenie murów czy nawilżenie ich za pomocą działań fizycznych.
W czasie przygotowań do działań renowacyjnych niezmiernie ważne jest takie dobranie materiałów użytych w dalszej części prac, aby ich skład chemiczny współgrał z zastosowanymi wieki temu. Dotyczy to takich materiałów, jak zaczyny iniekcyjne, spoiwa i tynki osuszające. Zawilgocone mury nie będą miały możliwości oddać niszczącej ich strukturę pary wodnej, jeśli użyte na zewnątrz materiały będą zawierały cement. Utrudnieniem dla oddawania wilgoci na zewnątrz są również zbyt sztywne powłoki malarskie. Podobne zagrożenie czai się w przypadku podciągania kapilarnego (wody i zawartych w niej soli) i związanych z nim wykwitów na powierzchni obiektu. Z podobną dbałością o skład chemiczny trzeba potraktować kolejne materiały budowlane używane w renowacjach: kleje konstrukcyjne, szpachle, tynki, uszczelnienia, termoizolację, spoiwa hydrauliczne, wszelkie powłoki ochronne.
Działania renowacyjne rozpoczyna się od usunięcia warstw tynku, a następnie naprawia się uszkodzone fragmenty muru i spoiny między cegłami. Odtwarza się izolację poziomą, rekonstruuje wygląd muru, a prace wieńczy wymiana stolarki drzwiowej, okiennej i obróbek blacharskich, które potrzebują wymiany na nowe.
Data publikacji: 20.07.2015