Jak działa nitownica i jak używać nitownicy?

Klejenie, skręcanie, zszywanie, spawanie – sposobów na połączenie dwóch elementów materiału jest wiele. Wśród wymienionych możliwości dobrą opcją jest także nitowanie, które za sprawą odpowiednich łączników (nitów), tworzy trwałe scalenie. Rozwiązanie to było niezwykle popularne, zanim wynaleziono techniki spawalnicze. W zasadzie nitowanie wciąż jest alternatywą do spawania, szczególnie wtedy, kiedy zależy Ci na szybkich efektach pracy lub gdy spawanie materiałów jest niemożliwe. Na czym polega ta metoda tworzenia złączeń?

Główną rolę w całym przedsięwzięciu nitowania odgrywają nity, czyli metalowe elementy, o niewielkich rozmiarach. Charakterystyczna budowa łącznika pozwala na scalenie ze sobą niezależnych części płaskich materiałów. Jest to metoda na tyle trwała, że gdybyś chciał rozłączyć poszczególne elementy, dojdzie do zniszczenia nitu – nie będziesz mógł użyć go ponownie.

Mnogość dostępnych rodzajów nitów świadczy o ich uniwersalności względem łączonych materiałów. Konkretne parametry łączników przekładają się z kolei na specyfikację utworzonych połączeń – m.in. ich trwałość czy też system rozstawienia nitów. Oczywiście zakup samych łączników nie zawsze wystarczy do trwałego połączenia ze sobą dwóch elementów, np. blachy czy też tkaniny. Często podczas nitowania nie obejdzie się bez nitownicy, która zdecydowanie ułatwi i usprawni Twoją pracę (chociaż są na rynku nity, które nie wymagają użycia sprzętu).

Nitownica sprawdza się przy licznych przedsięwzięciach budowlanych. Jest także cennym wyposażeniem domowego warsztatu i przydaje się m.in. podczas wykonywania czynności hobbistycznych i amatorskich napraw.

Jak używać nitownicy? Instrukcję znajdziesz w poniższym artykule. Dowiesz się z niego także, jak działa ten sprzęt, które materiały łączy oraz jakie rodzaje urządzeń dostępne są na sklepowych półkach. Po lekturze sam zadecydujesz, co lepiej odpowie na Twoje potrzeby – urządzenie pneumatyczne czy nitownica ręczna. Jak używać obu tych sprzętów? Na to pytanie też przygotowaliśmy odpowiedź.

Jak działa nitownica?

Urządzenie ma niewielkie wymiary i służy wyłącznie do jednej czynności – nitowania. Przy jego pomocy trwale połączysz ze sobą różne elementy konstrukcyjne, na przykład:

• tkaniny i skóry,
• płyty kartonowo gipsowe,
• fragmenty blachy,
• dźwigary,
• wsporniki,
• elementy maszyn,
• tworzywa sztuczne.

Zasada działania nitownicy jest prosta, a samo nitowanie nie należy do czynności skomplikowanych. Trwałe połączenie w całość dwóch niezależnych części materiału odbywa się za pomocą nitów. Sposób użycia narzędzia zależy od rodzaju łącznika, który wybierzesz. Czym więc są wspomniane nity? To metalowe elementy w formie walca, wykonane m.in. z aluminium, miedzi czy stali.

Klasyczne nity zakończone są specyficzną główką. Jednak obecnie stosuje się je bardzo rzadko. Miejsce tradycyjnych nitów zajęły tzw. nity zrywalne. Co je różni? Klasyczny łącznik ma postać krótkiego pręta, który z jednej strony jest zakończony łbem, a z drugiej zakuwką. Natomiast nit zrywalny składa się z dwóch części – tulei i pręta lub gwoździa. Inaczej mówiąc, ma kołnierz i pręcik. Skąd taka nazwa dla nitu? Jest ona ściśle związana ze sposobem nitowania – drut w trakcie łączenia materiałów zostaje oderwany od całości nitu.

Nity zrywalne klasyfikuje się na kilka sposobów. Ze względu na typ nitu, wyróżnia się np. te zamknięte, rozprężne oraz rozwidlone. Biorąc pod uwagę zastosowanie, na półkach sklepowych znajdziesz np. łączniki uniwersalne, do materiałów miękkich, chroniące przed wodą, odporne na wysokie ciśnienie i wibracje. Patrząc na kształt łba, wyróżnia się np. te powiększone, wpuszczane i płaskie.

Jakie są zalety używania nitów zrywalnych? Dużym plusem takiego nitowania jest możliwość łączenia materiałów przy jednostronnym dostępie do nich. Pozwoli Ci to na przykład na przymocowanie blachy do konstrukcji nośnej. Nitownice z nitami zrywalnymi są łatwe w obsłudze. Koszt wykonywanych takich połączeń nie jest też wysoki, dlatego nity znajdują szerokie zastosowanie przy łączeniu blach, taśmowników, kształtowników stalowych, wsporników, dźwigarów, części maszyn i urządzeń.

Na rynku znajdziesz także inne rodzaje nitów – na przykład oczka kaletnicze. Zastosujesz je do celów dekoracyjnych lub do zabezpieczenia i wzmocnienia otworów w tkaninach czy skórach. Innym rodzajem nitów są tzw. nitonakrętki. To elementy o niewielkim rozmiarze i rurkowatym kształcie, w których środku znajduje się gwint. Ten typ łącznika sprawdza się głównie podczas pracy z cienkimi materiałami.

Warto dodać, że nity tworzą stabilne, szczelne i wytrzymałe połączenia, które trudno rozdzielić. Próba rozłączenia materiałów wiąże się ze zniszczeniem łącznika. Jedną z zalet nitowania jest fakt, że metody tej z powodzeniem użyjesz wszędzie tam, gdzie z różnych przyczyn nie sprawdzi się spawanie.

Mówiąc o nitowaniu, dobrze byś wiedział też, że biorąc pod uwagę konstrukcję, połączenia nitowe dzieli się na nakładkowe lub zakładowe. Samo nitowanie możesz zastosować w rozstawieniu jedno- lub wielorzędowym.

Nitownica - rodzaje

Nitowanie bez użycia odpowiedniego sprzętu jest możliwe. Takie przedsięwzięcie będzie wymagało jednak od Ciebie użycia dużej ilości siły i poświęcenia sporo czasu. Sięgnij więc po odpowiednie narzędzie, by usprawnić pracę, ale także, by mieć pewność, że połączenie wykonałeś precyzyjnie i szczelnie.

Urządzeń dostępnych na rynku jest dużo, dlatego na pewno znajdziesz dla siebie coś odpowiedniego. Rozpoczynając poszukiwania sprzętu, musisz wiedzieć, że nitownice najogólniej dzieli się na dwa rodzaje: ręczne i pneumatyczne. Co wyróżnia te typy narzędzi? Czym charakteryzuje się dana nitownica? Jak działa każde z urządzeń?

Na początek pod lupę weźmy nitownicę ręczną. To sprzęt łatwy w obsłudze. Jak się pewnie domyślasz, podczas nitowania tym urządzeniem, dużo zależy do siły Twoich rąk. W ramach pracy każdy nit musisz zacisnąć osobno – może to doprowadzić do szybkiego zmęczenia (mimo że sama nitownica nie należy do sprzętów ciężkich). Z tego względu nie jest to najlepszy wybór, jeśli musisz zamocować nity w ilościach hurtowych. Natomiast idealnie nada się do miejsc, które wymagają dużej precyzji.

Z uwagi na to, że nitownica ręczna wymaga użycia konkretnej siły, najczęściej wykorzystywana jest przez majsterkowiczów i hobbystów. Sięgają po nią również budowlańcy i serwisanci. Specjaliści cenią sobie możliwość m.in. swobodnej pracy w dowolnym położeniu, które gwarantuje ręczna nitownica. Jak działa to urządzenie?

Dużą zaletą narzędzia jest właśnie mobilność i idąca za tym swoboda ruchów podczas pracy – z uwagi na brak ograniczających kabli. Ta cecha nitownicy ręcznej przydaje się szczególnie wtedy, gdy przyjdzie Ci połączyć materiał w trudno dostępnych miejscach.

Sprzęty zasilane elektrycznie lub z akumulatora zawsze ułatwiają nieco pracę, bo podczas ich użytkowania nie musisz używać aż tak dużo siły. Nie oznacza to jednak, że brak zasilania staje się wadą urządzenia. Wręcz przeciwnie – brak konieczności podłączenia nitownicy ręcznej do prądu sprawia, że masz pełną swobodę ruchów. Dzięki temu użyjesz jej w dowolnym czasie i miejscu.

Próbując w pełni odpowiedzieć na pytanie o to, jak działa nitownica ręczna, trzeba dodać, że w zasadzie jest to sprzęt bezawaryjny. Jeśli będziesz o nią dbał i używał jej zgodnie z przeznaczeniem, okaże się ona urządzeniem bardzo trwałym i posłuży Ci przez wiele lat. Oczywiście nie znaczy to, że drugi rodzaj sprzętu, czyli nitownica pneumatyczna, jest o wiele mniej trwały. Jednak z uwagi na pewną „automatyzację działania” zwiększa się prawdopodobieństwo awarii.

Jak działa nitownica pneumatyczna i czym się różni od ręcznej? Przede wszystkim jest to sprzęt, przy którym się nie zmęczysz. Nitowanie za pomocą urządzenia pneumatycznego jest wygodne i szybkie, m.in. dlatego, że zamiast siły własnych rąk, używasz sprężonego powietrza. To o wiele bardziej efektywne rozwiązanie, które najczęściej stosuje się na liniach produkcyjnych oraz w profesjonalnych warsztatach. Nitownica pneumatyczna ułatwia montowanie rozbudowanych stelaży, osłon czy obudów. Większość modeli może obsłużyć nie tylko nity zrywalne, ale też nitonakrętki.

Jak używać nitownicy?

Wiesz już, jak działa nitownica, ale wciąż zastanawiasz się, który jej rodzaj będzie dla Ciebie najodpowiedniejszy? Do majsterkowania w przydomowym warsztacie w zupełności wystarczy Ci nitownica ręczna. Jeśli jednak planujesz często wykorzystywać to urządzenie w swojej pracowni lub szukasz nitownicy na budowę, wybierz model zautomatyzowany.

Sposób funkcjonowania nitownicy pneumatycznej jest dosyć jasny – sprężone powietrze, dzięki któremu dochodzi do nitowania, włączysz za pomocą przycisku. Inaczej działa nitownica ręczna. Jak używać tego rodzaju urządzenia? Najogólniej ujmując, w pierwszej kolejności musisz włożyć nit do wywierconego lub przebitego otworu, a następnie zakuć go przy pomocy urządzenia. Odkształcony trzpień stworzy zakuwkę.

Użytkowanie nitownicy w dużej mierze zależy od nitów, które wybierzesz. Jeżeli zdecydujesz się na nitonakrętki, w pierwszej kolejności wywierć otwór w materiale. Potem włóż trzpień do nitownicy – tak, by wystająca z przodu część, zrównała się długością z nitonakrętką (którą następnie nałóż na wystający bolec). Całość umieść w otworze i zaciśnij dźwignię, a na koniec wykręć trzpień.

Odmienną technikę zastosuj podczas nitowania z użyciem nitów zrywalnych. Najpierw wykonaj otwór w łączonych materiałach, a następnie włóż w niego nit. Kilkukrotnie naciśnij nitownicą ręczną na kołnierz, tak by część nitu ulega spęcznieniu, a pręcik zaklinował się w kołnierzu – to normalna sytuacja, w taki sposób tworzy się połączenie. Kiedy jest ono odpowiednio mocne, następuje zerwanie części pręta w miejscu przewężenia – usłyszysz wtedy charakterystyczny dźwięk. Połączenie jest gotowe. Nit trzyma z jednej strony spęcznieniem, a z drugiej łbem. Możesz go pozostawić w takiej formie lub rozklepać jego końcówkę młotkiem.