Gaszenie wapna - na czym polega gaszenie wapna palonego?

Co to jest wapno gaszone?

Na samym początku warto odpowiedzieć na pytanie: co to jest wapno gaszone. Z chemicznego punku widzenia to wodorotlenek wapnia Ca(OH)2. Należy do grupy wodorotlenków i jest związkiem nieorganicznym. Możesz spotkać się także z inną nazwą wapna gaszonego, jaką jest wapno lasowane. Do jego powstania niezbędna jest reakcja gaszenia wapna palonego.

Wapno palone powstałe w wyniku gaszenia na sucho nazywane jest także wapnem hydratyzowanym, co zdradza nieco sposób jego gaszenia – a dokładniej obecność w nim wody. Dziś w produkowanym wapnie gaszonym nie powinny znaleźć się żadne niedogaszone cząstki wapnia. Taki gotowy produkt można jednak poddać dalszemu namoczeniu, co zwiększa urabialność świeżej zaprawy.

Wodorotlenek wapnia w wapnie gaszonym ma postać niewielkich płytek. Ich obecność w materiale może sporo powiedzieć o jego jakości. Im płytki są mniejsze, tym wodorotlenek jest bardziej tłusty. To zaś oznacza, że wykazuje lepsze właściwości jako spoiwo i nadaje się do urabiania tynków i zapraw.

Gaszenie wapna – na czym polega gaszenie wapna palonego?

Na tym etapie warto zastanowić się, na czym polega gaszenie wapna palonego. Inną nazwą na gaszenie wapna jest jego lasowanie. Ogólnie polega ono na dodaniu wody do wapna palonego. W wyniku tej reakcji tlenek wapnia wraz z wodą tworzą wodorotlenek wapnia, czyli wapno gaszone. Nie należy do najtrudniejszych samo gaszenie wapna. Reakcja, w wyniku której powstaje może zostać przeprowadzona na dwa sposoby:

• na mokro – do zainicjowania reakcji używa się dużej ilości wody. Metoda ta jest możliwa do samodzielnego przeprowadzenia. Długość procesu jest zależna od późniejszego zastosowania materiału. Jeśli przeznaczony jest do prac murarskich, gaszenie można zakończyć po dwóch tygodniach. Jeśli do prac tynkarskich – po co najmniej dwóch miesiącach;

• na sucho – proces ten jest możliwy jedynie w warunkach przemysłowych. Używa się do niego niewielkiej ilości wody. W ten sposób powstaje wapno hydratyzowane, które może zostać poddane dalszej obróbce.

Jak dokładnie wygląda gaszenie wapna? Poniżej znajdziesz dokładny opis gaszenia metodą na mokro.

Do przygotowania miejsca, w którym przeprowadzony zostanie proces gaszenia, wystarczy wykopany i wyłożony grubą folią dół w ziemi. Wykorzystać można również stare, duże naczynie żeliwne na przykład nieużywaną już wannę. Do zagłębienia wlewa się wodę, tak aby zachować odpowiednie proporcje podane na opakowaniu przez producenta.

Następnie do wody wsypuje się niewielkimi partiami wapno palone. Zachodzi reakcja egzoenergetyczna – tlenek wapnia reaguje z wodą, dając w rezultacie ciepło i wodorotlenek wapnia Ca(OH)2, czyli wapno gaszone. Co ważne, substancja zwiększa jednocześnie swoją objętość, dlatego nie można użyć zbyt małego pojemnika. Ważne jest także odpowiednie ubranie ochronne, w tym rękawice i okulary, ponieważ podczas reakcji chemicznej może dojść do pryskania substancji. Następnie całość przykrywa się i pozostawia na 24–36 godzin, po czym jest już ona gotowa do użytku. Im dłużej wapno pozostanie wystawione na działanie powietrza, tym bardziej będzie twardniało pod wpływem zawartego w powietrzu dwutlenku węgla.

W zależności od tego, jaką konsystencję wapna gaszonego chcesz uzyskać i wykorzystać do swoich celów, zwiększając i zmniejszając ilość wody, możesz uzyskać wodorotlenek wapnia w postaci mleka lub ciasta wapiennego.

Wapno gaszone – właściwości

Kiedy już wiesz na czym polega gaszenie wapna palonego, warto zastanowić się jakie ma właściwości. To właśnie od nich zależy sposób wykorzystania materiału. Najczęściej stosowane jest w budownictwie jako składnik tynków i zapraw murarskich. Dlaczego akurat wykorzystuje się wapno gaszone? Właściwości samego wapna polepszają gotową zaprawę i tynk. Poniżej znajdziesz najważniejsze właściwości zapraw i tynków z dodatkiem wapna gaszonego.

Najczęściej wapno gaszone można spotkać w składzie tynków wapienno-cementowych, tynków gipsowych i gładzi zarówno wapiennych, jak i gipsowych. W zaprawach tynkarskich i murarskich wapno gaszone powoduje lepszą urabialność masy. Sprawia, że jest ona bardzie plastyczna i lepiej wiąże się z wodą. Dzięki obecności wapna tynk łatwo się nakłada na powierzchnię ścian i stropów.

Kolejną zaletą dodania wapna gaszonego do tynków jest zwiększenie jego elastyczności. To powoduje lepszą przyczepność do podłoża. Znacznie ułatwia także odkształcanie się tynku zarówno mokrego, jak i po wyschnięciu.

Większa elastyczność zapraw tynkarskich z dodatkiem wapna hydratyzowanego spowodowana jest większą jego porowatością. To powoduje, że tynk lepiej transportuje wilgoć i wodę, co wpływa bezpośrednio na lepszą przepuszczalność pary wodnej i dwutlenku węgla. Tym samym mury pokryte tego rodzaju tynkiem lepiej oddychają.

Tynki z dodatkiem wapna gaszonego wykazują także niższy współczynnik przewodnictwa ciepła. Zazwyczaj wynosi on poniżej 35 W/(m²·K). Dzięki temu wapno hydratyzowane często stosowane jest do produkcji specjalistycznych ciepłochronnych tynków i zapraw murarskich. Tego rodzaju materiał położony na elewacji domu doskonale trzyma ciepło, co przekłada się na mniejsze rachunki za ogrzewanie.

Tynki, zaprawy i gładzie z dodatkiem wapna gaszonego wykazują także znaczną odporność na grzyby i pleśń. Dzięki temu nie będziesz miał z nimi problemu w pomieszczeniach, w których panuje duża wilgotność, takich jak kuchnia czy łazienka. Doskonale sprawdzi się także po zewnętrznej stronie murów, gdzie elewacja wystawiona jest na trudne warunki atmosferyczne w tym deszcz i śnieg.

Ciekawą właściwością materiałów tynkarskich z dodatkiem wapna hydratyzowanego jest tzw. „samoleczenie” mikropęknięć. Część wody z opadów jest pochłaniana przez zaprawę. Tam rozpuszcza pewną ilość wapna. Tak powstała substancja przenika do mikropęknięć. Następnie pod wpływem dwutlenku węgla ulega ona stwardnieniu. Węglan wapnia powstały w wyniku tej reakcji wypełnia pęknięcia i uszczelnia tym samym zaprawę. Cały proces może trwać miesiące, a nawet lata – w zależności od wielkości pęknięcia. Duży wpływ ma także klimat i ilość wapna w zaprawie.

Proces ten pokazuje również tworzenie się węglanu wapnia, który zwiększa całkowitą trwałość zapraw tynkarskich. Jak widać, zaprawy z dodatkiem wapna palonego mogą zmieniać swoje właściwości z upływem lat. Na szczęście zmieniają się na lepsze.

Ostatnią właściwością, o której należy wspomnieć, jest odporność tynków z dodatkiem wapna palonego na promieniowanie UV. Jednak wszystkie właściwości tego rodzaju zapraw w dużej mierze zależą od jakości samego wapna. Aby uzyskać najlepsze rezultaty, warto pamiętać, że wapno powinno być pozbawione niedogaszonych cząsteczek CaO i MgO. Ponadto właściwości zaprawy zależą od ilości dodanego wapna gaszonego i jego uziarnienia.

Na sam koniec warto wspomnieć, że wapno gaszone jest substancją żrącą. W kontakcie ze skórą może spowodować wystąpienie zaczerwienienia, pęcherzy, podrażnienia czy owrzodzenia. W przypadku długotrwałego kontaktu z wapnem gaszonym może dojść do podrażnień spojówek, gardła i nosa.

Wapno gaszone – zastosowanie

Do tej pory zostało opisane gaszenie wapna – reakcja, w czasie której powstaje z wapna palonego. Znane są już właściwości, jakie wykazuje wapno gaszone. Zastosowanie tej substancji w różnych gałęziach przemysłu zostało opisane poniżej.

Pewnie zastanawiasz się, gdzie jest używane wapno gaszone. Zastosowanie tej substancji obejmuje głównie przemysł budowlany. Stanowi ono ważny składnik zapraw tynkarskich czy murarskich. Ponadto używane jest do produkcji chemii budowlanej.

Wapno gaszone jest składnikiem materiałów używanych także w budowie dróg. Wchodzi w skład wielu mieszanek asfaltowych, a także materiałów do stabilizacji gruntów. W przemyśle chemicznym używane jest głównie do produkcji farb i lakierów. Co ważne wapno gaszone znajduje swoje zastosowanie także w ochronie środowiska. Tam służy głównie do oczyszczania ścieków, odsiarczania spalin czy neutralizacji osadów ściekowych.

Wapno gaszone stosowane jest także do zmiękczania wody. Wraz z sodą dodawane jest do twardej wody. W ten sposób przeprowadzane jest uzdatnianie wody przemysłowej i pitnej.

Właściwości wapna gaszonego wykorzystywane są także w rolnictwie i ogrodnictwie. Tam służy do produkcji nawozów wapniowych. Dzięki nim następuje odkwaszanie gleby. Powoduje, że rośliny łatwiej przyswajają fosfor, co przekłada się na szybkość ich wzrostu. Ponadto wapniowanie wpływa pozytywnie na właściwości biologiczne, fizyczne i chemiczne roślin uprawnych.

Z pewnością nie raz spotkałeś się z pobielonymi pniami drzew. Do tego celu użyto farb wapiennych, w których składzie również znajduje się wapno gaszone. W ten sposób chroni się korę drzew przed powstawaniem tzw. ran zgorzelinowych. Są one skutkiem silnego nasłonecznienia i dużych różnic temperatury. Z tego powodu zazwyczaj bieli się pnie drzew w styczniu bądź lutym.

Tą samą farbę można wykorzystać do bielenia ścian i sufitów pomieszczeń gospodarczych. W ten sposób chroni się je przed pasożytami i drobnoustrojami. Uniemożliwia także rozwój pleśni i grzybów.

Wapno gaszone znalazło zastosowanie także w stomatologii. Jest składnikiem opatrunków zakładanych w czasie dłuższego leczenia zęba, a także cementu stomatologicznego, który pełni funkcję podkładu pod wypełnienie.

Dowiedź się więcej z artykułu: wapno gaszone - do czego je wykorzystywać