Jak impregnować drewnianą elewację domu?

Drewno – tradycyjna elegancja

Domy z drewna budowane były od wielu wieków, ale do dziś bardzo popularne jest wykańczanie drewnem zarówno wnętrz, jak i elewacji domu. W każdym przypadku zdobiące nasz dom drewno powinniśmy odpowiednio zabezpieczyć przed działaniem czynników zewnętrznych i zniszczeniem. Wiatr, słońce, zacinający deszcz, śnieg, chłody i mrozy powodują bardzo szybkie niszczenie niezakonserwowanego drewna. Z czasem płowieje ono i zanika jego naturalny kolor, a pojawiają się plamy, zawilgocenia i odbarwienia.

Przed czym chroni impregnacja?

Impregnacja ma za zadanie ochronić drewnianą elewację przed takimi czynnikami jak:

 - ogień, bowiem drewno jest łatwopalne,

- promienie UV, pod wpływem których drewno szarzeje,

- woda i wilgoć, które sprzyjają rozwijaniu się grzybów, które spulchniają drewno i podnoszą poziom jego naturalnej wilgotności,

- owady i pasożyty – dzięki impregnatom zwalczymy i zapobiegniemy pojawianiu się szkodników, które potrafią drążyć, osłabiać i niszczyć drewniane elementy,

- uszkodzenia mechaniczne, np. pękanie, które sprzyja wnikaniu w drewno czynników destrukcyjnych.

Wybór drewna i impregnatu

Wybór preparatu zwykle trzeba zacząć od uwzględnienia rodzaju drewna, jakie zastosujemy na naszą elewację. W Polsce najczęściej korzystamy z drewna sosnowego i świerkowego, bo są one dość tanie, łatwe w obróbce i pozyskiwaniu. Jednym z najtrwalszych rodzajów krajowego drewna jest dąb, oraz modrzew. Popularna jest także olcha, buk, jesion czy akacja. Jednak wszystkie polskie gatunki wymagają impregnacji.

Najbardziej odporne i wymagające bardzo rzadkiej impregnacji są odmiany egzotyczne, takie jak iroko czy lapacho, które zawierają substancje oleiste (olej tekowy i tujaplicyna zapewniają większą odporność także na grzyby i owady bez potrzeby impregnacji). Jednak egzotyczne, twardsze drewno ma większą gęstość i jest przez to bardziej podatne na kurczenie się i rozszerzanie niż nasze drewna. Przy większej kurczliwości istnieje zwiększone prawdopodobieństwo pękania tego surowca.

Często korzystamy także z drewna zagranicznego, takiego jak:

- świerk skandynawski, ma gęste usłojenie i dużą odporność, jest też łatwy w układaniu, nie pęka przy suszeniu, wymaga jednak impregnacji,

- sosna karelska, ma ciemnobrązowe koliste sęki, jest twarda i wytrzymała, ale stosowana na zewnątrz powinna być impregnowana,

- modrzew syberyjski jest bardzo odporny, a dzięki gęstemu usłojeniu jest też wytrzymały, przy dobrym ułożeniu i zastosowaniu odpowiednich impregnatów zachowa pierwotny wygląd przez kilkadziesiąt lat,

- czerwonkawy cedr kanadyjski posiada swoisty, charakterystyczny zapach i ciekawy zarys słojów. Jego naturalne olejki zabezpieczają drewno przed grzybami i owadami. Cedr jest wytrzymały, choć stosunkowo lekki. Można go zabezpieczać przed utratą koloru olejami do drewna. Impregnacja nie jest niezbędna.

Metody impregnacji

Najskuteczniejsza jest impregnacja ciśnieniowa, choć jest ona także najdroższa. Częściej stosuje się więc :

- kąpiele drewna w impregnacie,

- malowanie drewna impregnatem,

- nacieranie środkiem impregnującym,

- natryskiwanie impregnatu.

Wybierając impregnat, warto go dobrze dobrać do rodzaju drewna i zwrócić szczególną uwagę na:

- ilość substancji biobójczych, czyli tych, które zabezpieczają powierzchnię przed owadami i zagrzybieniem. Dobry impregnat powinien zapewniać kompleksową ochronę.

- głębokość wnikania impregnatu w drewno. Im jest bardziej płynny, tym głębiej będzie w stanie wniknąć. Dobrze, żeby jednocześnie obniżał chłonność drewna, dzięki czemu zaoszczędzi się potem na ilości lakieru, bejcy czy emalii.

- odporność na wymywanie przez wodę.

Watro wiedzieć, ze impregnacja może mieć charakter ochronny (techniczny), poprawiający właściwości drewna – jest ona dokonywana na drewnie surowym. Ale może także zapobiegać i jednocześnie zwalczać zmiany w drewnie i to zarówno w nowym, jak i starym. Wiele powłok, poza walorami estetycznymi i nadawaniu koloru, zapewnia także odporność na promienie UV czy drobne uszkodzenia mechaniczne.

Domy z drewnianą elewacją wymagają konserwacji co kilka lat. Najlepiej wykonywać ją systematycznie, by nie dopuścić do powstania większych szkód. Częstotliwość konserwujących impregnacji zależy od rodzaju drewna oraz sposobu jego wcześniejszej obróbki. Warto na elewację użyć drewna wysuszonego, sezonowanego, o wilgotności poniżej 15-18%.

Jak powinna przebiegać impregnacja?

- Impregnację najlepiej przeprowadzać przy temperaturze powietrza od 5 do 25 stopni Celsjusza. W temperaturze niższej drewno nie wchłonie zalecanej dawki środka impregnującego, a w wyższej – rozpuszczalnik zbyt szybko odparuje, co utrudni wprowadzenie zalecanej dawki.

- Drewno powinno być suche, a jego powierzchnia czysta i odtłuszczona.

- Jeśli zabezpieczamy stare drewno, usuwamy wcześniej nałożone powłoki, aż do surowej powierzchni.

- Warto pamiętać, że na pokrycie surowego, słabo oszlifowanego drewna zużyje się więcej impregnatu. Lepiej też nakładać warstwy preparatu na solidnie oszlifowane drewno, wówczas efekt zdobienia będzie bardziej widoczny. Im lepiej będzie drewno oszlifowane, tym efekt zabezpieczenia będzie lepszy.

- Po otwarciu pojemnika z impregnatem należy dobrze wymieszać jego zawartość, tak aby składniki nie osadzały się na dnie. Także w trakcie nakładania nie zaszkodzi co jakiś czas wymieszać całość.

- Impregnaty rozpuszczalnikowe nanosi się za pomocą pędzla, natomiast wodne możemy malować pędzlem, metodą natryskową lub zanurzeniową. Przy metodzie ciśnieniowej impregnat zostaje wprowadzony głęboko w strukturę drewna, ale zwykle wykonuje się to jedynie u producenta.

- Metoda natryskowa jest wygodna, ale mało oszczędna, bo sporo impregnatu rozproszy się w powietrzu.

- Preparaty dekoracyjne warto nakładać w dwóch warstwach w odstępie ok. 24 godzin. Maluje się cienką warstwę, wcierając środek wzdłuż słojów drewna, tak by podkreślić ich rysunek.

- Stosowanie grubych warstw impregnatu stwarza ryzyko późniejszego ich pękania i łuszczenia się.

Data publikacji: 17.09.2015