Kiedy lazura, a kiedy impregnat? Środki do ochrony i dekoracji drewna
Drewniane elementy wyposażenia i wykończenia są nieustająco doceniane przez architektów i projektantów, a także nas – późniejszych użytkowników mieszkań, ogrodów czy biur. Drewno ma niepodważalne zalety zarówno estetyczne, jak i związane ze swoją funkcjonalnością, jednak żeby odpowiednio nam służyło i wyglądało świeżo przez lata, należy je odpowiednio zabezpieczyć. Jakim środkiem?
Środków zabezpieczających istnieje bardzo wiele, a drewno, które wykorzystujemy może cechować się różnymi właściwościami, dlatego jeśli chcemy jednocześnie zyskać ochronę i dekorację powierzchni, musimy dokładnie dowiedzieć się, który z nich zastosować. Popularne bejce i lakierobejce, a także lakiery mogą być także zastąpione olejami, impregnatami czy lazurami – podstawowe informacje o preparatach możemy uzyskać, czytając ten artykuł. Tak, jak i możemy zastosować parę różnych środków do drewna – aby zapewnić mu i doskonałą żywotność, i pożądany wygląd, tak i również mamy szansę sięgnąć tylko po jeden – uniwersalny. Preparaty, które będą jednocześnie chronić powierzchnie drewniane i nadawać im określony kolor i prezencję to między innymi lazura ochronna i impregnat dekoracyjny.
Czy wiesz, że...?
Zupełnie inaczej będziemy zabezpieczać nowe drewno i inaczej to, które ma już swoją historię. Również elementy drewniane wykorzystywane na zewnątrz będą musiały być chronione w inny sposób, niż te, które nie będą wcale narażone na wilgoć czy promieniowanie UV. Przed przystąpieniem do pokrywania drewnianych powierzchni jakimkolwiek środkiem, musimy upewnić się, z jakim drewnem mamy do czynienia i, jak będziemy je wykorzystywać. Podłoga drewniana będzie bardziej narażona na zniszczenie (szczególnie spowodowane ścieraniem), niż drewniany front komody.
Impregnacja drewna – kiedy?
Nie wszystkie powierzchnie i elementy drewniane musimy impregnować – wiele z nich będzie już poddana impregnacji w ostatniej fazie ich produkcji. Tyczy się to głównie drewna konstrukcyjnego i przeznaczonego na zewnątrz – np. do budowy małej architektury ogrodowej czy płotów. Jest ono z reguły poddane impregnacji próżniowo-ciśnieniowej lub zanurzeniowej (chemicznej). Impregnacja ma na celu zabezpieczyć drewno przed uleganiem działalności szkodników – głównie pleśniom i grzybom, które osłabiają żywotność i trwałość drewna, a co za tym idzie wytrzymałość i funkcjonalność elementów z niego wykonanych.
Kiedy więc sami musimy impregnować drewno? Kiedy jest ono surowe, ale także wtedy, gdy po paru latach użytkowania powinno być ponownie zabezpieczone. Zwyczajowa impregnacja starcza na 5-8 lat, dlatego z ich ubiegnięciem, jeśli dalej zależy nam na prawidłowym funkcjonowaniu drewnianych elementów oraz ich nieskazitelnym wyglądzie, należy ją ponowić. Właśnie po tym czasie wykonamy ją samodzielnie, a najłatwiejsze będzie w tym wypadku użycie preparatu do rozprowadzania pędzlem. Impregnację ciśnieniową wykonuje się tylko na skalę przemysłową, zanurzeniowa zaś wymaga pozostawienia elementu drewnianego zagłębionego w roztworze na kilka godzin, co w przypadku mebli czy elewacji drewnianej może być niewykonalne. Renowacja drewna to nie tylko zwyczajowe poprawienie właściwości materiału, co kilka lat, ale również jego całkowite odnowienie w przypadku dłuższego zaniedbania, czy projektu związanego z całkowitą odmianą jego wyglądu.
Czym zabezpieczyć drewno i jednocześnie nadać mu oryginalny wygląd?
- Lakierobejce
Najczęściej wykorzystywanymi preparatami ochronno-dekoracyjnymi do drewna są lakierobejce, łączące ochronne działanie lakieru i ozdobne – bejcy. Środek ten chroni powierzchnię poprzez wytworzenie na niej twardej powłoki, przy czym nie maskuje naturalnego rysunku drewna. Lakierobejce są odpowiednie zarówno do drewna, które wykorzystujemy do wnętrz, jak i tego, które znajduje się w ogrodzie. Powłoka wytworzona przez lakierobejcę może być mniej lub bardziej błyszcząca, a kolor zależy od rodzaju obecnych w niej pigmentów. Mamy szeroki wachlarz dostępnych kolorów. Lakierobejca nadaje się na drewniane powierzchnie, które są narażone na intensywne eksploatowanie, dlatego możemy zastosować ją do podłóg czy blatów.
- Lazura ochronna
Coraz bardziej znane lazury są preparatami do malowania drewna, głównie w celu nadania mu określonego wyglądu; pozostawiają satynową powłokę. Jednak nowoczesne środki tego typu nie tylko dekorują i chronią powierzchnię, ale również impregnują materiał. Lazury ochronne są silnymi preparatami na bazie żywic alkidowych, dlatego możemy je z powodzeniem stosować na drewnie, które będzie szczególnie narażone na niesprzyjające warunki atmosferyczne – tarasów, elewacji, płotów, mebli. Odpowiedniej jakości środki tego typu zapewnią nam doskonałą ochronę i wygląd drewna na 8 lat. Lazura ochronna zastąpi impregnat i preparat barwiący – za jej pomocą malowanie drewna możemy wykonać nawet tylko dwa razy.
Impregnacja drewna wraz z nadawaniem mu innego koloru
Na rynku dostępne są także impregnaty, które w odróżnieniu od swoich bezbarwnych odpowiedników mają również działanie koloryzujące. Dzięki nim zabarwimy drewno w wybrany sposób – możemy wzmocnić naturalny kolor buka, dębu czy sosny lub też zupełnie go odmienić. Oczywiście to, jak intensywny będzie efekt zależy od jasności drewnianej powierzchni. Jeśli jest ona naturalnie ciemna, impregnat nie sprawi, że nabierze ona sosnowego koloru. Środek ten, w odróżnieniu od lakierobejcy czy lazury wnika w drewno, nie pozbawiając go zbytnio naturalnego wyglądu (rysunku, słojów, sęków), a jedynie zabarwiając je w danym odcieniu.
Porada specjalisty
Jeśli chcemy zachować jak najbardziej naturalny wygląd drewna, a jednocześnie zabezpieczyć je przed rozmaitymi czynnikami użyjmy środka bezbarwnego, najlepiej takiego, który nie tworzy powłoki (zazwyczaj nieco błyszczącej). Najlepiej, jeśli drewno jest poddane impregnacji ciśnieniowej lub zanurzeniowej, a my pokryjemy je jedynie odpowiednim olejem. Jednak w takim wypadku musi ono być częściej odnawiane i ponownie zabezpieczane danym środkiem
Lazura czy impregnat?
Lazura do drewna skutecznie chroni drewno poprzez utworzenie mocnej powłoki na jego powierzchni, jednak w ten sposób sprawia, że jest ona „mniej drewniana” niż przy użyciu impregnatu lub oleju. Oba środki mogą być wykorzystane wewnątrz budynków i na zewnątrz, jednak ich dokładna funkcjonalność zależy także od producenta oraz wyznaczonego przez niego przeznaczenia. To, czym malować drewno, zależy od wielu czynników, które zawsze musimy wziąć pod uwagę. Przemyślmy również kwestię odnawiania powierzchni w późniejszym czasie – te pokryte lazurą ochronną (podobnie jak lakierem czy lakierobejcą) będą znacznie czaso- i pracochłonniejsze w renowacji niż te pomalowane impregnatem. Ze względu na to, że pozostawia powłokę, trzeba ją usunąć przed każdorazowym odnawianiem drewna, aby nowa warstwa środka wniknęła odpowiednio w jego strukturę (podobnie jest w przypadku lakierowanego parkietu – jego odnowienie wiąże się z cyklinowaniem całej jego powierzchni).
Impregnatami możemy pokrywać również drewniane powierzchnie nie poddane szlifowaniu, lazura w takich wypadkach się nie sprawdzi. Jednak w wypadku mebli czy podłóg, które są bardziej narażone na zabrudzenia (plamy z tłuszczu czy kawy) pokryjmy drugim środkiem. Powłoka, jaką tworzy lazura ochronna ułatwi nam czyszczenie powierzchni drewnianych i idealnie zabezpieczy je przed wnikaniem zanieczyszczeń.
Czy wiesz, że...?
Jeśli chcemy zachować naturalną strukturę drewnianej powierzchni, a jednocześnie nadać jej inny kolor i ochronić mebel czy inny obiekt przed pleśniami, grzybami, blaknięciem, pękaniem i pęcznieniem, użyjmy impregnatu dekoracyjnego, który wnika głęboko, nie pozostawiając połyskliwej, sztucznej powłoki.
Odpowiedzi na to, jak impregnować drewno jest wiele, jeśli jednak zależy nam na wyjątkowym i długotrwałym jego wyglądzie, sięgnijmy po odpowiednie środki nie tylko ochronne, ale i dekoracyjne.
