Ogrodowa i warsztatowa skrzynia - materiały, narzędzia, sposób wykonania

Skrzynia jako mebel uniwersalny i tradycyjny

Skrzynia ze względu na swoje przeznaczenie, jakim jest gromadzenie przedmiotów, jest kolejnym meblem, takim jak półki, regały i szafki. Posiada jednak ważną cechę wyróżniającą – jest nią mobilność. Pojemniki takie możemy swobodnie przenosić z miejsca na miejsce, czy to używając uchwytów na jej wieku lub po bokach, czy wykorzystując do tego celu kółka umieszczone na spodzie co bardziej okazałych gabarytowo egzemplarzy. Dzięki temu, nawet jeśli nie mamy zawsze pod ręką skrzyneczki z przyborami do szycia czy skrzynki narzędziowej, to w każdej chwili odpowiednie wyposażenie może trafić do miejsca, w którym jest niezbędnie potrzebne, czy będzie to pokój dziecięcy, w którym zaszywając dziurę w dżinsach mama może towarzyszyć synowi w odrabianiu zadań domowych, czy garaż, w którym drugi z rodziców naprawić musi usterkę w samochodzie.

Kolejną zaletą skrzyni – i tym razem mamy na uwadze większe okazy – jest wielofunkcyjność: w jej wnętrzu gromadzimy przedmioty lub wyprasowane tkaniny, a na jej zamkniętym wieku siadamy, przez co skrzynia staje w jednym rzędzie z meblami służącymi tylko i wyłącznie do tego celu – z siedziskami. Jeśli jej konstrukcja wytrzymuje ciężar siedzącej osoby dorosłej, to rozmiarowo jest spora, a przez to zauważalna. Świadomi tego, wybieramy takie skrzynie-siedziska, które są atrakcyjne dla oka: mają wyróżnialny kształt, a ich powierzchnia jest dekoracyjnie pomalowana. Ponieważ w dalekiej przeszłości była meblem obecnym w większości domostw, w poszczególnych częściach Polski zdobiona była w różnorakie, charakterystyczne wzory. Czy nie z tego względu, wybierając skrzynię jako element wyposażenia mieszkania, chętniej skłaniamy się ku tradycyjnemu jej kształtowi i malowanym ręcznie ozdobom? Aranżacje nowoczesne, w tym industrialna i loftowa, nie wykształciły jednolitego wizerunku skrzyni XXI wieku – za to jej starsze odpowiedniki trwale przynależą do wyposażenia stylu retro, rustykalnego czy wiejskiego.

Skrzynia ogrodowa w różnorakich rolach

Jeśli tylko nasze życie rodzinne w sezonie letnim przenosi się poza wnętrze budynku, czyli do ogrodu, na taras lub balkon, rolę domowej skrzyni przejmuje jej bardziej trwały i odporny na warunki pogodowe odpowiednik. Gromadzimy w jego pojemnym wnętrzu na przykład tekstylne dodatki do mebli ogrodowych, sprzęt sportowy dla dzieci starszych i zabawki dla najmłodszych. Sam w sobie staje się elementem zabawy, gdy przeistacza się w wypełnioną skarbami skrzynię piratów, towarzyszy nam w rodzinnych spotkaniach, służąc za wygodne siedzisko, zwłaszcza jeśli na pokrywie spoczywają miękkie, wzorzyste poduchy.

Do rodziny skrzyń przynależą też egzemplarze pozbawione wieka, które spełniają rolę ozdobnych donic. Mieszczą w swoim wnętrzu zarówno mniejsze pojemniki z małymi, ale urokliwymi i kolorowymi kwiatkami, wonne zioła zawsze gotowe do natychmiastowego użycia, mogą też być wypełnione ziemią z zasadzoną pojedynczo egzotyczną i ozdobną rośliną.

Skrzynia spełnia się też w roli dużego pojemnika na narzędzia i preparaty do nawożenia i ochrony roślin – ze względu na obecność najmłodszych członków rodziny dobrze jest, jeśli wieko wyposażone jest co najmniej w skobel z kłódką, który ustanowi barierę dla nieposkromionej ciekawości dzieci.

Oprócz wymienionych wyżej cech i funkcji, jakie może spełniać skrzynia, posiada ona jeszcze jedną, dzięki której może uwidocznić się nasza pasja dekoratorska, zamiłowanie do majsterkowania i własnoręcznego wyrobu mebli – jest łatwa do wykonania. Na tyle, że jej skonstruowanie stanowić może początek naszej przygody spod znaku zrób to sam.

Jakie narzędzia, przybory i preparaty posłużą do wykonania drewnianej skrzyni?

Chociaż fabrycznie wykonane duże pojemniki mogą być nie tylko drewniane, ale i z tworzywa sztucznego, właśnie ten pierwszy kojarzy nam się jako odpowiedni i godny prawdziwej skrzyni materiał. To dogodna okoliczność, ponieważ w domowym składziku narzędziowym z pewnością znajdziemy akcesoria, które umożliwią nam zbicie (i sklejenie) skrzyni, której części wykonane będą z desek. Zanim jednak postaramy się o odpowiednią ich ilość, zbierzmy razem wszystkie narzędzia, które się nam do tego przydadzą. Do wykonania uniwersalnej skrzyni, którą przeznaczyć będzie można do pełnienia wielu ról, będą to:

• wyrzynarka lub piła ręczna
• szlifierka, najlepiej kątowa i oscylacyjna
• wkręty do drewna i gwoździe
• arkusze papieru ściernego o różnych gradacjach
• klocek szlifierski
• młotek
• liniał i miarka
• ołówek
• stół roboczy
• klej do drewna
• ściski stolarskie
• szpachlówka do drewna
• lakierobejca lub lakier do drewna
• pędzle z miękkim włosiem i niewielki wałek z gąbki
• wilgotna ściereczka

Kolejność prac przy wykonaniu skrzyni z drewna

Aby zaopatrzyć się w naturalny surowiec, jaki posłuży nam do zbudowania skrzyni, wykorzystajmy najpierw to, co zalega w naszym garażu, schowku na narzędzia, piwnicy lub na strychu. W tym wypadku do pełni szczęścia brakuje nam palety, której elementy wystarczą do wykonania nawet pokaźnych wymiarów skrzyni. Przydatne będą również sklejka i płyta pilśniowa.

Niestety, początkowy etap prac nad konstrukcją skrzyni nie będzie należał do wygodnych i szybkich. Po pierwsze, paletę należy rozebrać, a jeśli okaże się to trudne – pociąć, aby otrzymać deski. Po drugie, pozbywamy się drzazg, szlifując zgromadzony materiał – do tego celu przyda się pomoc szlifierki, najpierw kątowej do zgrubnego oczyszczenia powierzchni drewna, a następnie oscylacyjnej do wygładzenia. Szlifowaniu poddajemy w dalszej części pracy każdą przeciętą powierzchnię.

Ponieważ każdy z domowych stolarzy wykonuje skrzynię z konkretnym przeznaczeniem, celowo nie podajemy wymiarów pojemnika, efektem pracy może być to zarówno niewielka skrzyneczka – puzderko na biżuterię dla bliskiej sercu osoby, jak i duża donica. Jednak precyzyjne ustalenie wymiarów budowanej skrzyni w tym etapie pracy jest niezbędne.

Porada eksperta: Jeśli przygotowane przez nas deski są zanadto wysuszone i wyglądają na stare, wbijając w nie gwoździe, doprowadzimy do ich popękania. Aby tego uniknąć, warto w miejscu wbicia gwoździa uprzednio wywiercić wiertarką otwór o bardzo niewielkiej średnicy.

Zbijamy dno za pomocą dwu poprzecznych desek położonych na ułożonym ściśle obok siebie, dociętym równo materiale, który będzie spodem skrzyni. Używamy do tego celu najpierw kleju do drewna, a następnie gwoździ lub wkrętów.

Do czterech rogów dna przytwierdzamy pionowe stabilizatory, słupki o trójkątnym przekroju, do których mocować będziemy ściany skrzyni, sukcesywnie zabudowując ją od dołu ku górze. Także tutaj korzystamy z kleju i wkrętów.

Kiedy ściany zostaną zakryte kolejnymi piętrami desek, nasza skrzynia w wersji podstawowej jest gotowa. Od tego momentu w zależności od efektu, jaki chcemy osiągnąć, postępujemy w inny sposób:

• jeśli będzie służyła do przechowywania przedmiotów, zbijamy wieko, które następnie mocujemy do pojemnika za pomocą zawiasów
• donica na roślinę, do której wsypiemy ziemię, będzie pozbawiona wieka, ale należy dodatkowo wyposażyć jej wnętrze w warstwę izolacji, jeśli zimować będzie pod gołym niebem, drenażu na dnie, potrzebne też będą otwory do odprowadzania nadmiaru wody
• jeśli skrzynia o dużym rozmiarze nie będzie służyła za siedzisko, na jej spodzie przymocujmy obrotowe kółeczka, co ułatwi jej przesuwanie
• jeśli odwrócimy kolejność działań i najpierw zbudujemy ścianki, wygodnym, skutecznym i niestety dalekim od estetycznego efektu sposobem ich połączenia będzie wykorzystanie kątowników
• miejsca łączeń desek możemy – choć nie musimy – wypełnić szpachlą do drewna, którą przed malowaniem wygładzamy papierem ściernym
• jeśli na skrzyni będziemy siadać, wieko warto pokryć warstwą gąbki, którą przykryjemy wybranym materiałem tekstylnym i przymocujemy do spodu wieka za pomocą zszywacza tapicerskiego

Deko dekoracji

Tak przygotowana skrzynka jest gotowa do pomalowania, o ile nie wykonaliśmy tego wcześniej, tuż po wygładzeniu ścian szlifierką i papierem ściernym. Pamiętajmy, aby tego ostatniego o drobnych ziarnach użyć również po naniesieniu i wyschnięciu pierwszej warstwy lakieru lub lakierobejcy. Do dekorowania ścianek i odkrytego wieka warto sięgnąć po sposoby i materiały znane z techniki decoupage`u. Po wyschnięciu kolorowych warstw przykręcamy metalowe zamknięcie i uchwyty do przenoszenia pojemnika, a do tego celu posłużyć nam może drewno, rączki nieużywanych szafek lub, jeśli przenoszony ciężar nie będzie zbyt duży, gruby sznur. W przypadku skrzyni użytkowanej pod gołym niebem warto zastosować sznur z tworzywa sztucznego, bo włókna naturalne szybko wyblakną i pod wpływem wilgoci zbutwieją.

Data publikacji: 09.08.2016