Jakie są zawory kulowe?
Zawór jest jednym z najważniejszych elementów sieci instalacyjnej w domu – zapewnia bezpieczeństwo instalacji wodociągowej wody zimnej i ciepłej oraz chroni budynek przed zalaniem. Może być też stosowany w przypadku wszystkich innych instalacji, na przykład gazowych. Różne zawory kulowe zazwyczaj mają konkretne kolory rączek i urządzeń do ich zamykania, co jest uzależnione od typu substancji przewodzonej przez system rur.
Jednym z najpopularniejszych typów zaworów jest oczywiście zawór kulowy. Jego zasada działania jest bardzo prosta – znajduje się w nim obrotowa kule z przelotem, która przez przekręcenie kurka powoduje otwarcie lub zamknięcie przepływu. Ze względu na wysoką szczelność i łatwą obsługę są jednymi z najczęściej stosowanych zaworów w budownictwie.
Produkty dostępne są w różnych średnicach. Najbardziej popularny jest zawór kulkowy 1 cal, ale spotykane są również wersje o średnicy 1/2, 1 i 1/4, 1 i 1/2, 1/2, 1/2 x 1/2, 3/4 oraz 5/8 cala. Dopasowanie średnicy zaworu do średnicy rur w instalacji jest szczególnie ważne z uwagi na bezpieczeństwo użytkowników. Nieprawidłowo dobrane komponenty mogą powodować zmiany w ciśnieniu wewnątrz instalacji albo nawet jej rozszczelnienie.
Zawór kulkowy – korzyści ze stosowania
Zawory kulowe z uwagi na swoją charakterystykę są wyłącznie zaworami odcinającymi. Nie mają opcji zmniejszania czy zwiększania wielkości strumienia przepływu substancji przez instalację. Do zamknięcia zaworu wymagana jest tylko 1/4 obrotu, co ułatwia szybkie działanie szczególnie w sytuacjach kryzysowych. Co więcej, wiele instalacji wyposażonych jest w system, który pozwala na zatrzymanie wody czy gazu bez wkładania w to dużej siły. To szczególnie ważne w miejscach, w których mieszkają na przykład starsze osoby.
Zawór kulkowy niklowany jest szczególnie odporny na korozję. Zawory ze śrubunkiem umożliwiają zamocowanie urządzeń, które należy poddawać konserwacji na zewnątrz instalacji, na przykład pompy wodnej. Zawory z samouszczelniającym gwintem przyłączeniowym nie wymagają użycia dodatkowych szczeliw, a za ich trwałość odpowiadają gumowe uszczelki znajdujące się w środku zaworu.
Z uwagi na popularność, jaką cieszą się zawory kulowe, dobór odpowiedniego produktu nie stanowi zwykle problemu. Jednym z najistotniejszych kryteriów jest średnica rur w instalacji. Zawór kulkowy ½ cala jest najpowszechniej stosowany w domowych instalacjach doprowadzających wodę i pozwala na przyłączenie odpowiedniego wężyka. Bez trudu jednak dobierzesz też zawór kulkowy ¾ cala, który będzie obsługiwał instalację z ciepłą lub zimną wodą, a także instalacje gazowe.
Jak dobrać odpowiedni zawór kulowy?
Oczywiście najlepiej zacząć od parametrów technicznych, czyli wyboru takiego zaworu, którego średnica jest zgodna ze średnicą rur w instalacji. Dodatkowo ważne jest też, aby sprawdzić, jakie zakresy ciśnienia obsługuje dany kurek. Może zdarzyć się, że jego konstrukcja nie będzie dostosowana do konkretnego ciśnienia, co może w przyszłości skutkować niebezpieczną i kosztowną awarią.
Jeśli dobierasz zawór do różnych instalacji, pamiętaj, aby najpierw go zidentyfikować. To proste – zawór kulowy do wody zazwyczaj ma rączkę w kolorze czerwonym. Czasem dochodzi do rozróżnienia, jeśli zakładane są zawory zarówno na ciepłą, jak i zimną wodę; wówczas ten drugi ma kolor niebieski. Z kolei zawór kulowy do gazu ma zamknięcie w kolorze żółtym. To podstawowe rozróżnienie jest ważne pod względem identyfikacyjnym również po montażu – szybko zorientujesz się, który zawór trzeba zamknąć, aby zadbać o bezpieczeństwo w konkretnej sytuacji.
Jeżeli zawór ma obsługiwać wodę pitną, to powinien być wyposażony w specjalnie elementy uzdatniające wodę. Zazwyczaj w takiej sytuacji warto zdecydować się na zawór kulowy z filtrem. Jest on wyposażony w specjalny system filtrujący, który zatrzyma wszystkie zanieczyszczenia i nie dopuści do ich przenikania do dalszych części instalacji. Często tego rodzaju zawory nazywane są również antyskażeniowymi. Jak wiadomo, woda dostarczana do kranów w domach i mieszkania musi być uzdatniana przez wodociągi. W konkretnych sytuacjach może jednak dochodzić do skażenia wtórnego, na przykład wskutek spadku ciśnienia wody. Właściwy zawór zapobiega pojawianiu się bakterii w wodzie pitnej.
Zazwyczaj zawory wodne mają rączkę w formie metalowej dźwigni. Nie zawsze jednak jest ona odpowiednia – tam, gdzie miejsca jest bardzo mało, o wiele lepiej sprawdzi się zawór kulowy kątowy. Może być on zamykany za pomocą motylka lub niewielkiego pokrętła. W ten sposób zawór może być zamontowany w dowolnym miejscu, nawet w sytuacji, gdy miejsca na jego obrócenie jest naprawdę niewiele. Ciekawą alternatywą jest też zawór ze śrubunkiem, który znacznie zwiększa potrzebną do jego przekręcenia siłę.
Niektóre zawory kulowe mogą być stosowane również w ogrodach jako zawory czerpalne. W takiej sytuacji należy zadbać o to, aby były mrozoodporne, co ułatwi ich eksploatację i zapobiegnie konieczności spuszczania wody z części instalacji. Takie zawory montowane są zwykle na ścianach budynków i ułatwiają nawodnienie roślin, oporządzenie zwierząt gospodarczych, a także czyszczenie różnych powierzchni.
