Co to jest styropian? Poznaj rodzaje styropianu

Co to jest styropian?

Na początek warto odpowiedzieć na pytanie – co to jest styropian. To nic innego jak spieniony polistyren. W czasie jego produkcji granulki polistyrenu zostają podgrzane i spienione, dzięki czemu znacznie zwiększają swoją objętość. Następnie granulki zostają ze sobą połączone – najczęściej w formie płyt lub bloków, choć czasem dostępne są także w formie luźnej. W procesie produkcji ważną rolę odgrywa również prawidłowe sezonowanie styropianu.

Sezonowanie wpływa na jakość styropianu. W czasie tego procesu odpowiednio się stabilizuje. Źle sezonowany lub niesezonowany wcale styropian położony na ścianach może się odkształcić. Spowoduje to powstanie tzw. mostków cieplnych, które znacznie obniżą jakość całego ocieplenia.

W rzeczywistości styropian składa się z 98% powietrza i 2% polistyrenu. Powietrze jest doskonałym izolatorem ciepła, stąd styropian stosuje się w budownictwie głównie do izolacji cieplnej budynków.

Stopień spienienia wpływa także na gęstość ostatecznego produktu. Im większa gęstość styropianu, tym wykazuje on większą odporność na uszkodzenia mechaniczne. Ponadto trudniej ulega zniekształceniom. Za ich pomocą można przeprowadzić prawidłowe izolowanie elementów konstrukcji budynków, które są narażone na duże obciążenia.

Styropian jest materiałem ciepłym, lekkim i stosunkowo wytrzymałym. Poza tym charakteryzuje się odpornością na wodę, po kontakcie z którą, nie ulega gniciu. Styropian świetnie radzi sobie w mokrym środowisku, dlatego doskonale sprawdza się w izolowaniu ścian zewnętrznych, fundamentów, podłóg na gruncie, stropów i dachów. Zależnie od miejsca zastosowania powinien charakteryzować się nieco innymi właściwościami. Zwykle producenci przeznaczenie styropianu podają na etykiecie.

Styropian – rodzaje i właściwości

Dostępne są różne rodzaje styropianu. Ich klasyfikacja przeprowadzana jest w zależności od koloru, formy, zastosowania lub właściwości. Warto jednak wymienić dwa główne rodzaje styropianu:

• styropian ekstrudowany – oznaczany jest symbolem XPS. W czasie produkcji granulki polistyrenu układane są w specjalnych formach o wymiarach docelowych bloków lub płyt. Dopiero w nich następuje spienienie granulatu. Ten sposób produkcji powoduje, że płyty styropianowe są jednorodne i nie są porowate. Wykazują dzięki temu dużą odporność na nasiąkliwość, są bardzo wytrzymałe na uszkodzenia mechaniczne i twarde.

• styropian ekspandowany – oznaczany jest symbolem EPS. Pierwszym etapem jego produkcji jest spienienie granulek polistyrenowych, które dopiero na dalszym etapie produkcji są formowane w bloki. Następnie blok jest cięty na płyty o odpowiednich wymiarach. To powoduje, że powierzchnia ostatecznego produktu jest porowata, co zwiększa jego nasiąkliwość.

Różnice pomiędzy tymi dwoma rodzajami styropianu zachodzą także na poziomie współczynnika lambda (λ). Styropian ekspandowany wykazuje współczynnik przewodzenia ciepła w granicach 0,032–0,038 W/(m²·K). Styropian ekstrudowany ma mniejszy współczynnik wynoszący 0,021 – 0,02 W/(m²·K), co sprawia, że jest lepszym materiałem izolacyjnym.

Przed wyborem odpowiedniego produktu, warto zastanowić się, jakie ma styropian właściwości. To pozwoli na dobranie produktu o odpowiednich parametrach technicznych.

Izolacja cieplna

Styropian w budownictwie najczęściej stosowany jest jako materiał do budowy izolacji cieplnej. Z tego powodu najważniejszym parametrem, na który warto zwrócić uwagę, jest współczynnik lambda oznaczany symbolem λ. Im niższy jest współczynnik przewodzenia ciepła, tym produkt wykazuje lepszą izolację cieplną.

Do izolacji cieplnej nie warto stosować styropianu ze współczynnikiem lambda powyżej 0,040. W rzeczywistości są to produkty niskiej jakości, których wytrzymałość na uszkodzenia mechaniczne również jest mocno obniżona. Aby sprawdzić jakość danego produktu, można go zważyć. Im jest on cięższy, tym ma większą gęstość. Można także rozerwać kawałek styropianu. Przynajmniej 1/3 granulek, również powinna zostać rozerwana. Jeśli granulki się tylko wykruszyły, najprawdopodobniej oznacza, że jest to produkt bardzo niskiej jakości.

W wyborze styropianu do izolacji cieplnej ciekawym rozwiązaniem może okazać się styropian szary. Produkowany jest on z dodatkiem grafitu. Wpływa to na zmniejszenie współczynnika lambda, który w tego typie produktów wynosi 0,032 W/mK. Pozwala to na zastosowanie cieńszej warstwy styropianu na ścianie, przy jednoczesnym uzyskaniu tej samej lub lepszej izolacji cieplej. Grubość styropianu można zredukować nawet o 20%. Jest to ważne szczególnie w miejscach, w których nie można zastosować styropianu o grubości 15 centymetrów np. w budynkach zabytkowych czy loggiach.

Niestety styropian szary jest droższy. Najlepiej zastosować go w przypadkach, gdy potrzebna jest dobra izolacja cieplna, a jej uzyskanie wymagałoby zastosowania 20-centymetrowej warstwy styropianu białego. Wówczas unika się skomplikowanego montażu i dba o estetyczny wygląd ścian.

Odporność na ściskanie i rozciąganie

Odporność na ściskanie oznaczana jest na opakowaniu symbolem CS. Wartość liczbowa umieszczona w nawiasie obok symbolu oznacza, jak duży nacisk jest wymagany do sprasowania płyty styropianu o 10%.

Współczynnik ten jest szczególnie ważny w wyborze styropianu do wykańczania podłogi np. w garażu czy do dachów płaskich, gdzie nacisk na powierzchnię zazwyczaj jest bardzo duży. Warto wówczas wybrać styropian z parametrem CS wynoszącym przynajmniej 80. W przypadku garaży dla samochodów ciężarowych wymagany jest nawet większy parametr CS. Dzięki temu styropian nie wgniecie się, a podłoga nie popęka.

Współczynnik ten ważny jest także w innych przypadkach i pomieszczeniach, gdzie planowana jest np. gruba wylewka. Ciężki betonowy jastrych również może zadziałać na styropian niczym prasa.

Odporność na wilgoć

Styropian jest także doskonałym materiałem odpornym na wilgoć. Jego nasiąkliwość jest mniejsza niż 2%. Oznacza to, że nie wchłania wody, nie ulega pod jej wpływem odkształceniu i nie gnije. Nawet w najbardziej wilgotnym pomieszczeniu jego właściwości izolacyjne nie ulegają zmniejszeniu.

Najmniejszy współczynnik nasiąkliwości wykazuje niebieski styropian. Używany jest on głównie do izolacji fundamentów czy dachów płaskich. Wykazuje on również większą gęstość i wytrzymałość na uszkodzenia mechaniczne.

Odporność na ogień

Każdy styropian dopuszczony do budownictwa musi być oznaczony symbolem FS. Oznacza to, że produkt jest samogasnący. W przypadku kontaktu z ogniem topi się i odkształca, jednak się nie zapala. Po odsunięciu źródła ognia na powierzchni nie pozostają żadne iskry czy dopalające się płomienie. Współczynnik ten wpływa na zwiększenie bezpieczeństwa.

Izolacja akustyczna

Styropian świetnie tłumi także dźwięki. Produkty o dużej izolacji akustycznej używane są głównie do wykonywania stropów i podłóg. Dzięki temu warstwa ze styropianem jest w stanie tłumić dźwięki przesuwanych mebli, spowodowane uderzeniami czy chodzeniem. Dobrze dobrany styropian jest w stanie wyciszyć podłogę o 32 dB.

Styropian – zastosowanie

Kiedy wiadomo już, co to jest styropian, warto zastanowić się, gdzie i do czego można go użyć. Jakie ma styropian zastosowanie zostanie opisane w tej części artykułu. Z jego wykorzystaniem jednak ściśle powiązane są różne rodzaje produktów. Warto sprawdzić dobrze wszystkie parametry, jakie wykazuje styropian. Zastosowanie danego produktu będzie ściśle powiązane z jego gęstością, współczynnikiem przewodzenia ciepła czy wytrzymałością mechaniczną.

Na opakowaniach płyt styropianowych oprócz wymienionych wyżej współczynników można znaleźć także jego zastosowanie. Jest to oznaczenie, które pomoże w pierwszym odrzuceniu niektórych modeli, jednak nie powinno być ono decydujące. W zależności od miejsca użycia płyt styropianowych powinny one mieć inne parametry techniczne. Poniżej znajdują się najczęstsze pola eksploatacji styropianu oparte na oznaczeniach rodzajów styropianów.

Fundament

W ten sposób oznacza się styropian polecany do izolacji fundamentów, piwnic i podłóg na gruncie. Ten rodzaj styropianu ma lepsze niż pozostałe odmiany właściwości izolacyjne i większą odporność na działanie wody. Może więc mieć bezpośredni kontakt z gruntem, bez stosowanie dodatkowych zabezpieczeń. Dlatego często stosuje się go również w dachach płaskich zielonych lub wykończonych żwirem.

Fasada

Tak opisany styropian stosowany jest do izolacji ścian zewnętrznych metodą BSO (zwaną dziś ETICS, a dawniej lekką mokrą). Ważny jest tu współczynnik przewodzenia ciepła. Im będzie on niższy, tym styropian lepiej będzie chronił przed ucieczką ciepła.

Dach

Tak oznacza się odmianę styropianu do izolacji dachów skośnych. Jest on oferowany w płytach specjalnie nacinanych, aby można je było zmieścić między krokwiami.

Oznaczony tym napisem rodzaj styropianu stosowany jest do ocieplania dachów płaskich (stropodachów). Tu ważny jest nie tylko współczynnik izolacyjności termicznej (im jest niższa, tym lepiej), ale również wytrzymałość na ściskanie (im większa, tym lepiej). Oprócz zwykłego styropianu na dachy płaskie poleca się również styropian pokryty fabrycznie papą, folią aluminiową lub powłoką bitumiczną. 

Podłoga

Styropian z takim napisem stosuje się do izolacji stropów i podłóg pływających. Dlatego istotna jest jego wytrzymałość na ściskanie. Ten rodzaj styropianu może być wykończony płytami wiórowymi. Po ułożeniu tworzy gotowe podłoże na przykład pod parkiet lub płytki ceramiczne. 

Na podłogi pływające przeznaczona jest specjalna odmiana styropianu. Ma ona wysoką elastyczność, dzięki której dobrze tłumi dźwięki uderzeniowe, na przykład wynikłe ze stawiania kroków.