Jak radzić sobie z odparzeniami tynku?
Odparzenia to uszkodzenia tynku, które nie powstały ze starości czy z racji eksploatacji budynku, ale na skutek błędów wykonawczych. Najczęściej pojawiają się w niedługim czasie po ułożeniu nowej warstwy tynku. Jak z nimi walczyć?
Przyczyny powstawania odparzeń
Najczęstszymi przyczynami odparzeń tynku są:
- nieodpowiednia, bo zbyt mała ilość wody w masie tynkarskiej. Niedobór wody powoduje nieprawidłową hydratację cementu. Przez to następują spękania i odparzenia tynków,
- nieprawidłowe, jeśli chodzi o paroprzepuszczalność oraz mechaniczną wytrzymałość, położenie poszczególnych warstw tynków wielowarstwowych. Poczynając od strony muru, powinno się stopniowo układać warstwy coraz bardziej paroprzepuszczalne i coraz mniej wytrzymałe,
- stosowanie gotowych, fabrycznie przygotowanych mieszanek tynkarskich bez większego rozeznania odnośnie do ich właściwości. Dawniej mieszankę do tynkowania sporządzano na budowie i do każdej kolejnej warstwy dodawano więcej wapna, które odpowiada za papoprzepuszczalność i cechy mechaniczne. Fabryczne dodatki do gotowych tynków bywają często wrażliwe na temperaturę podczas układania, czas mieszania czy ilość dodawanej wody.
Rozpoznanie odparzeń
Miejsca odparzeń, czyli te, w których stosunkowo nowy tynk odstaje od podłoża, wyszukujemy opukując ścianę młotkiem. Odparzone tynki wydają głuchy odgłos, w odróżnieniu od czystego dźwięku wydawanego przez warstwy dobrze związane z podłożem. W miejscach odpadania i wydawania po uderzeniach głuchych odgłosów tynk powinno się dokładnie skuć. Jeśli punktów słabego przylegania jest niewiele – można poprzestać na drobnych uzupełnieniach. Jeżeli jednak są to większe połacie ściany, na niewiele zda się działanie miejscowe. Wówczas warto naprawić całą ścianę czy nawet wszystkie ściany w danym pomieszczeniu.
Naprawa odparzonych tynków
Odkute i odczyszczone płaszczyzny podłoża (miejscowe lub całe ściany) powinniśmy zagruntować odpowiednim preparatem zmniejszającym chłonność i poprawiającym przyczepność kolejnych warstw tynku.
Powierzchnie tynkowane należy wyrównać, w tym celu stosujemy zaprawy wyrównawcze. Można wśród nich wyróżnić:
- zaprawy cementowe gęstoplastyczne – stosowane najczęściej przy odparzeniach,
- wylewki samopoziomujące,
- szpachle, stosowane zwykle jako wierzchnie warstwy tynku.
Gdy ubytki tynku są znaczne, najpierw warto nanieść specjalną zawiesinę, najlepiej – pochodzącą od tego samego producenta, co zaprawa wyrównująca. Zwiększa to szansę trwałego związania nowej warstwy z podłożem. Im nasza zaprawa będzie bardziej chropowata, tym lepszą osiągniemy przyczepność warstwy wierzchniej. Dlatego też, zwłaszcza w miejscach renowacji, nie powinniśmy zacierać na gładko ani zapraw, ani tynków.
W niektórych przypadkach możemy zastosować bezpośrednio na podłoże tak zwaną warstwę kontaktową. Wykonuje się ją najczęściej z zapraw klejących, stosowanych w systemach ociepleń.
Na wyrównane miejsca nie możemy jednak od razu nanosić np. gładzi gipsowych, powinniśmy odczekać co najmniej 1 dzień. Warto jest stosować preparat gruntujący także pod gips.
Estetyczne wykończenie
Aby miejsca naprawy tynku były jak najmniej widoczne, nowy tynk powinien mieć uziarnienie podobne do starego, będącego już na ścianie. Jeśli będzie nazbyt gładki, możemy do nowej zaprawy dosypać piasku. Dla ujednolicenia wyglądu budynku czy pomieszczeń warto po naprawie zaszpachlować wszystkie lub sąsiadujące ściany taką samą zaprawą, np. gipsową – wykonać tzw. sztablaturę. Jej warstwa to około 1 do 2 mm grubości. Dopiero na naprawione tynki, wyrównane i odnowione ściany możemy nanieść farbę czy też inaczej wykończyć powierzchnie.