Strefy ochronne w łazienkach - pamiętaj o nich przy wyborze oświetlenia!

Przejdź do następnych akapitów:

• Dopasuj oświetlenie do łazienki
• Łazienka, a Twoje bezpieczeństwo
• Strefy ochronne w łazienkach - podział
• Co oznacza klasa szczelności IP?
• Od teorii do praktyki, czyli oświetlenie, a strefa mokra
• Nie pomijaj stref ochronnych

Dopasuj oświetlenie do łazienki

Łazienka jest jednym z najczęściej używanych pomieszczeń w domu. To miejsce, w którym odświeżysz się o poranku i odpoczniesz po długim dniu. Wbrew pozorom na komfort i funkcjonalność domowego pomieszczenia kąpielowego nie wpływa wyłącznie wybrane wyposażenie oraz jego odpowiednie rozmieszczenie we wnętrzu. Istotną rolę odgrywa także oświetlenie, dzięki któremu ułatwisz sobie wykonywanie codziennych zabiegów pielęgnacyjnych czy stworzysz przyjemny nastrój. Dlaczego to takie ważne, jakie światło do łazienki wybierzesz?

Pomieszczenie to jest dosyć specyficzne. Przeważnie ma niewielki metraż, pełni kilka funkcji i często pozbawione jest dostępu do światła dziennego. To dzięki dopasowanemu oświetleniu wykonasz niezbędne czynności higieniczne, zrelaksujesz się biorąc odprężający prysznic czy precyzyjne doświetlisz twarz w czasie golenie lub wykonywania makijażu. Prawidłowy dobór lamp wpłynie także na optyczny odbiór wnętrza, które sprawi wrażenie większego i nabierze lekkości.

Co do zasady w niewielkich pomieszczeniach wystarczy jedna lampa, jednak praktyczniej wyposażyć wnętrze w kilka źródeł światła. Jak wyznaczyć strefy? Łazienka to miejsce na oświetlenie główne (górne na suficie), boczne (np. przy lustrze) oraz dekoracyjne (którym podkreślisz efektowne wykończenie czy wnęki).

Niezwykle istotne podczas doboru lamp jest Twoje bezpieczeństwo. Łazienka to wnętrze, w którym elektryka narażona jest na stały kontakt z wodą. Wilgoć czy duża ilość pary, naturalnie występująca w tym pomieszczeniu, zwiększa ryzyko porażenia prądem. Jak pod kątem oświetlenia powinna być zaprojektowana bezpieczna strefa mokra?

Łazienka, a Twoje bezpieczeństwo

Przepisy dotyczące instalacji elektrycznych dzielą łazienkę na odpowiednie strefy ochronne. Zależą one od odległości od źródeł wody i w ten sposób określają, w jakim miejscu można bezpiecznie zamontować poszczególne lampy. Na przykład oprawa, która znajduje się bezpośrednio nad prysznicem, jest narażona na większą wilgoć niż ta zamontowana poza strefą natrysku, dlatego wymaga wyższego poziomu odporności na wodę.

Co musisz wiedzieć planując rozmieszczenie światła i określając strefy w łazienkach?

• Istnieją dwa systemy oceny przydatności oświetlenia do łazienek — strefy zagrożenia i klasy IP.

• Bardzo ważne jest prowadzenie instalacji wyłącznie do urządzeń, które znajdują się we wnętrzu oraz przejrzyste planowanie przebiegu przewodów.

• Na pierwszym miejscu zawsze stawiaj bezpieczeństwo. Wszystkie prace montażowe zleć wykwalifikowanej osobie, która wykona je zgodnie z aktualnymi przepisami.

Strefy ochronne w łazienkach - podział

Wspomniane strefy w łazienkach związane są z rozmieszczeniem elementów wyposażenia, a dokładnie części kąpielowej. Jeśli w pomieszczeniu planujesz wannę lub brodzik, podział przebiega następująco:

• Strefa 0 - Obejmuje wnętrze wanny lub brodzika. Wybrane lampy muszą być oznaczone symbolem IP X7.

• Strefa 1 - To przestrzeń wyznaczona przez zewnętrzne krawędzie wanny lub brodzika, do wysokości 2,25 m od podłogi. Zamontowane w niej oświetlenie musi spełniać wymogi klasy ochronności IP X4.

• Strefa 2 - Obszar wytyczony jest w odległości 0,6 m od granicy strefy 1, tj. od brzegu wanny i do wysokości 2,25 m od podłogi. Co ważne, odległość 0,6 m dotyczy również umywalki. Jakie oświetlenie wybrać do tej strefy? Musi być dostosowane do klasy ochronności IP X4.

Nieco inaczej wytycza się strefy ochronne w łazienkach, w których na etapie planowania, zapadła decyzja o montażu nowoczesnego natrysku bez brodzika. W tym przypadku normy przewidują dwa obszary wymagające specjalnego oświetlenia:

• Strefa 0 - Licząc od miejsca zamocowania natrysku to obszar 120 cm (w poziomie). Z kolei w pionie (od podłogi) liczy 10 cm .

• Strefa 1 - W poziomie ma zasięg taki sam jak strefa 0. Natomiast w pionie sięga 225 cm (mierząc od podłogi).

Co oznacza klasa szczelności IP?

Oprawy łazienkowe mogą być opatrzone oznaczeniem samej strefy, samego stopnia IP lub obydwu tych systemów klasyfikacji. Stopień ochrony IP (Ingress Protection), znany także jako klasa IP, określa stopień, w jakim element elektryczny jest zabezpieczony przed ciałami stałymi i cieczami. Symbol ten wskazuje klasę ochronności urządzenia i obudowy. Co dokładnie kryje się pod tym oznaczeniem?

Klasa szczelności IP to kombinacja z liter IP, po których następują dwie cyfry. Pierwsza z nich oznacza ochronę przed ciałami stałymi. Druga cyfra jest istotna dla oświetlenia w łazience, a im jest wyższa, tym większa jest odporność na wodę. Jak odczytać klasę szczelności IP, po cyfrze umieszczonej na drugiej pozycji symbolu?

0 - Brak ochrony
1 - Zabezpieczenie przed kapiącą wodą
2 - Zabezpieczenie przed kapiącą wodą przy wychyleniu obudowy o 15°
3 - Zabezpieczenie przed natryskiwaniem wodą
4 - Zabezpieczenie przed bryzgami wody
5 - Zabezpieczenie przed strumieniami wody
6 - Zabezpieczenie przed silnymi strumieniami wody
7 - Zabezpieczenie przed skutkami zanurzenia, na głębokość do 1 m
8 -Zabezpieczenie przed skutkami zanurzenia, na głębokość większą niż 1 m

Zapis klasy ochronności IP może być wzbogacony o dodatkowe litery, dopisane na końcu symbolu (po cyfrach). To nieobowiązkowe oznaczenie, najczęściej umieszczane na produktach specjalistycznych. Pierwsza litera, tzw. „dodatkowa”, wskazuje na ochronę przed dostępem do niebezpiecznych części. Druga to litera uzupełniająca.

Od teorii do praktyki, czyli oświetlenie, a strefa mokra

Łazienka musi być dobrze oświetlona, a jeden z obowiązkowych punktów świetlnych znajduje się w strefie kąpielowej. Nie rezygnuj z niego tylko dlatego, że jest to bardzo wilgotna przestrzeń. Poza sytuacjami, w których masz ochotę na nastrojową kąpiel, przestrzeń z natryskiem lub wanną musi być odpowiednio doświetlona. Dodatkowe światło w tym miejscu jest niezbędne, jeśli strefa wydzielona jest ścianką (nawet niewysoką). Jak wybrać odpowiednie lampy, gdy już znasz normy i znaczenie symboli IP?

Przede wszystkim, przed zakupem oświetlenia, sprawdź oznaczenie strefy lub klasy IP, aby mieć pewność, że będzie ono bezpieczne. Szukaj opraw niskonapięciowych i zanim zaczniesz kierować się gustem, przeprowadź selekcję pod kątem bezpieczeństwa. W strefie 0 zamontuj oświetlenie gwarantujące ochronę przed krótkotrwałym zanurzeniem w wodzie. Do pierwszej strefy ochronnej zalecane są lampy zabezpieczone przed bryzgami wody lub jej strumieniem (klasa IP65). W drugim obszarze umieść oświetlenie o min. klasie IP44.

A co z miejscami, gdzie nie sięgają strefy? Łazienka w całości narażona jest na częste występowanie wilgoci lub przypadkowe zachlapanie. Dlatego najlepszym wyborem do przestrzeni zewnętrznej, poza obszarem ochronny, są lampy o klasie IP44.

Nie pomijaj stref ochronnych

Mimo że prąd i woda to ryzykowne połączenie, w łazience nie da się go uniknąć. Bezpieczeństwo zapewnisz sobie wybierając odpowiednie oświetlenie i montując je w strefach wskazanych w przepisach. Instalacja elektryczna zaprojektowana i wykonana poprawnie, czyli zgodnie z uchwalonymi normami, pozwoli Ci na swobodne oraz wygodne korzystanie z łazienki. Wnętrze pomieszczenia będzie funkcjonalne, a przede wszystkim bezpieczne. Wybierając lampy pamiętaj o skontrolowaniu oznaczenia stref ochronnych oraz klasy IP.