Do czego służą zawory antyskażeniowe?

Przepisy dotyczące jakości wody

W Polsce, w 1992 roku ukazała się norma PN-92/B-01706 „Instalacje wodociągowe. Wymagania w projektowaniu”. Dotyczyła ona wszelkich projektowanych instalacji wodnych, ale nie było w niej mowy o zaworach antyskażeniowych. Sformułowane tam zostały jedynie ogólne uwagi na temat konieczności montowania zaworów zwrotnych, chroniących przed skutkami zmiany kierunku przepływu wody. W 1999 roku do wymienionej wyżej normy wprowadzono załącznik Az1, który zawiera wymogi wynikające z zaleceń norm ogólnoeuropejskich. Wyraźny nakaz stosowania zaworów antyskażeniowych wprowadziło Rozporządzenie Min. Spraw Wewnętrznych i Administracji  z dnia 31 maja 2000 roku, wymuszające stosowanie rozszerzonej normy wraz z załącznikiem.

W 2003 roku ukazała się unowocześniona norma PN-EN 1717:2003 „Ochrona przed wtórnym zanieczyszczeniem wody w instalacjach wodociągowych i ogólne wymagania dla urządzeń zapobiegających zanieczyszczaniu przez przepływ zwrotny”. Zastąpiła ona dotychczasową PN-92/B-01706/Az1:1999. Począwszy od 2005 roku, zaczęła obowiązywać także norma PN-EN 806-2:2005 „Wymagania dotyczące wewnętrznych instalacji wodociągowych do przesyłu wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Część 2, czyli dbałość o nieskażanie wody, stała się więc obowiązkiem w każdej nowej, remontowanej czy modernizowanej instalacji wody pitnej.

Zadania zaworów antyskażeniowych

Zawory zwane powszechnie antyskażeniowymi mają na celu ochronę wody pitnej przed możliwością skażenia wtórnego, czyli spowodowanego przepływem zwrotnym. Taki zwrotny przepływ może nastąpić w przypadku:

– spadku ciśnienia w sieci wodociągowej (pęknięcia przewodów, praca pomp, duże pobory),

– w wyniku przeciwciśnienia zwrotnego mającego swe źródło poza instalacją wodociągową, u odbiorcy.

W każdym przypadku powrót zanieczyszczonej wody stanowić może bardzo poważne zagrożenie dla całego systemu wody pitnej, w tym dla zdrowia i życia ludzi. Odpowiednio dobrane i zainstalowane zawory antyskażeniowe powinny stanowić dla nas skuteczne zabezpieczenie.

Rodzaje zaworów antyskażeniowych

Odpowiednie normy techniczne precyzyjnie określają typy zabezpieczeń zaworów i ich dopuszczalne zastosowania. Konstrukcje techniczne oraz zespoły zabezpieczające zaworów decydują o ich podziale na różnorodne rodziny i typy. Najważniejsze z nich to:

– rodzina BA, to głównie izolatory przepływów zwrotnych, dające możliwość nadzoru (stosowane są np. w budynkach wielorodzinnych, użyteczności publicznej, obiektach usługowych, przemysłowych),

– rodzina CA, nie daje możliwości nadzoru, a są to izolatory przepływów (stosowane np. w instalacjach grzewczych bez inhibitorów),

– rodzina EA – to bardzo czułe na wahania ciśnienia zawory antyskażeniowe, dające możliwość nadzoru.

Dobór zespołu zabezpieczającego zależy głównie od kategorii czystości ewentualnego cofającego się płynu (a wyróżnia się aż 5 takich kategorii), rodzaju obiektu oraz typu instalacji.

Najczęściej stosowane rodzaje zaworów antyskażeniowych w domach jednorodzinnych z typowym, podstawowym wyposażeniem to rodzina EA. Ta rodzina zaworów służyć może również w instalacjach przeciwpożarowych (hydrantowych, tryskaczowych). Stanowi to minimalny poziom zabezpieczenia antyskażeniowego, który może być zastąpiony wyższym.

Każdy zawór antyskażeniowy powinien spełniać szereg warunków technicznych. Naszym podstawowym obowiązkiem przy zakupie zaworów powinno być sprawdzenie, czy wyrób posiada europejski certyfikat potwierdzający jego zgodność z normami produktowymi.