Grzechotki

Grzechotka – klucz dla praktycznych

Klucze grzechotki to rodzaj narzędzi ręcznych, których cechą charakterystyczną jest dźwięk, jaki wydają podczas cofania klucza. Odgłos ten wynika z konstrukcji wewnętrznej grzechotki. W głowicy klucza znajduje się mechanizm z dwiema zapadkami. Ich ustawienie może być zmieniane tak, aby obrót następował w lewą lub prawą stronę. 

Gdy osadzony na śrubie klucz obracasz w przeciwnym kierunku do ustalonego, zapadka ześlizguje się z koła z odpowiednio ukształtowanymi zębami i obraca się z niewielkim oporem. Na zapadkę działa sprężyna, dlatego każde przesunięcie powoduje jej uderzenie w zębatkę, co jest źródłem charakterystycznego grzechoczącego dźwięku. Jeżeli obracasz klucz we właściwym dla zapadki kierunku, zapiera się ona o zębatkę i pozwala na przekręcenie śruby czy nakrętki. 

Do zębatki z zapadką zamocowany jest zabierak, czyli trzpień, na którym osadza się nasadkę. Przeważnie w zabieraku znajduje się zabezpieczenie z kulką na sprężynie lub magnetyczne, które zapobiega zsuwaniu się klucza. Cały mechanizm wbudowany jest w obudowę z łożyskowaniem i pokrywami.

Obudowa głowicy z mechanizmem jest litym kawałkiem stali stopowej wraz z szyjką i rękojeścią. Na rękojeści przeważnie znajduje się gumowy uchwyt lub antypoślizgowe nacięcia, które zwiększają pewność chwytu klucza. Wyjątkiem jest grzechotka teleskopowa, w której rękojeść i szyjka stanowią dwa oddzielne elementy. 

Klucze grzechotki pozwalają na znacznie szybsze i wygodniejsze skręcanie i rozkręcanie połączeń śrubowych, szczególnie takich, które nie mają przestrzeni na obrót o 360 stopni. Po przekręceniu śruby o dostępny kąt możesz cofnąć rękojeść klucza bez konieczności zdejmowania go z łba i ponownego osadzania, jak ma to miejsce przy tradycyjnych kluczach płasko-oczkowych. 

Z tego powodu w praktyce wielu zawodów, takich jak monterzy, mechanicy czy osoby stawiające konstrukcje (rusztowania, sceny itp.) jednym z podstawowych narzędzi jest właśnie grzechotka. Klucz tego typu daje duże możliwości, szczególnie w połączeniu z dodatkowymi akcesoriami, takimi jak przedłużki czy przeguby. Podczas prac serwisowych i montażowych większość śrub można odkręcić za pomocą grzechotki z kluczem nasadowym. 

Jak dobrać grzechotkę do swoich potrzeb?

Klucze grzechotki występują w kilku podstawowych rozmiarach. Różnią się one wielkością zabieraka, który w przekroju stanowi kwadrat. Rozmiarem jest długość boku zabieraka. Jej wartość podawana jest przeważnie calach, jednak czasem przelicza się ją na milimetry. 

Dla nasadek na śruby z łbem od 6 do 13 mm (niekiedy od 4 lub do 14), zwykle stosowany jest klucz grzechotka 1/4 cala (6,3 mm). Stosuje się je w miejscach, gdzie nie jest wymagany duży moment dokręcania. Większe grzechotki 1/2 cala (12,5 mm) są przeważnie kompatybilne z zestawami nasadek do śrub od 8 do 32 mm (w mniejszych zestawach do 24 mm). Klucze grzechotki w tych dwóch rozmiarach są najpopularniejsze w praktyce warsztatowej i zastosowaniach amatorskich. 

Trzecim popularnym wymiarem są klucze grzechotki 3/8 cala (10 mm). Stosuje się je rzadziej, ponieważ zwykle produkuje się do nich zestawy nasadek. Ich zakres pokrywa się z tymi, jakie oferowane są do grzechotki 1/2 i 1/4 cala.

Do większych rozmiarów nasadek, stosowanych do obsługi samochodów ciężarowych, statków czy maszyn przemysłowych, stosowane są klucze grzechotki z zabierakiem 3/4 i 1 cala. Do tego typu narzędzi stosuje się nasadki nawet do 100 mm, jednak są to już zestawy narzędzi specjalistycznych. 

Drugim ważnym aspektem wyboru odpowiedniego klucza jest konstrukcja korpusu. Najczęściej stosowana jest grzechotka prosta, w której rękojeść i szyjka tworzą jedną linię z głowicą, a zabierak ustawiony jest do nich pod kątem 90 stopni. Drugim rodzajem jest grzechotka wygięta, w której szyjka odchylona jest od rękojeści do przodu. Dzięki temu w czasie operowania kluczem pod rękojeścią masz więcej miejsca na dłoń. 

Ostatnią odmianą konstrukcyjną jest grzechotka teleskopowa, w której długość ramienia można regulować. Przeważnie na szyjce znajduje się zacisk śrubowy lub sprężynowy, którym blokuje się jej długość na pożądanej długości. Grzechotka teleskopowa daje możliwość lepszego dopasowania narzędzia do konkretnego zastosowania.

W warsztacie, mieszkaniu czy garażu najlepiej mieć dwa klucze grzechotki z odpowiednim zestawem nasadek. Grzechotki 1/2 cala do większych śrub i klucz grzechotka 1/4 do mniejszych przydają się najbardziej. Do domu dobrym wyborem może być też zestaw z grzechotką 3/8 cala, jednak w tym rozmiarze zwykle nie produkuje się nasadek powyżej 20 mm. Może być to jednak zbyt wąski zakres, jeśli chodzi o obsługę auta. W garażu niezbędny jest zestaw półcalowy, a w przypadku dużych samochodów może okazać się, że przydatna będzie także grzechotka 3/4 cala.

Klucz grzechotka – jedno z najważniejszych narzędzi w Twojej skrzynce

Klucze grzechotki nie bez powodu są tak powszechnie używane zarówno przez amatorów, jak i profesjonalistów. To jedne z najbardziej funkcjonalnych odmian kluczy. Pozwalają szybko odkręcać i przykręcać śruby o różnych rozmiarach i typach.

Grzechotka klucz może być użyta nie tylko do śrub z łbem sześciokątnym, ale też do śrub na klucze trzpieniowe (hex, torx itp.), które także występują w zestawie osadzanym na zabierakach o rozmiarze 1/2 i 1/4 cali. 

Grzechotki 1/2 lub 1/4 z kluczem nasadowym dają bardzo stabilne osadzenie na łbie śruby. Dzięki temu zmniejsza się ryzyko urazów podczas pracy. Poza tym moment siły działa idealnie wzdłuż osi śruby, a ramię jest przeważnie dłuższe niż przy kluczach płasko-oczkowych. Dodając do tego wygodne rękojeści, często z gumowymi osłonami, dzięki grzechotce o wiele łatwiej będzie Ci odkręcić nawet mocno dokręcone śruby. 

Jeszcze wygodniejszą pracę zapewnisz sobie, jeżeli Twoim wyborem będzie grzechotka wygięta. Ukształtowanie szyjki nie zmienia układu sił, jaki działa na śrubę, ale zapewnia, że pomiędzy rękojeścią a powierzchnią pod nią, będzie miejsce na pewny chwyt. 

Przykręcanie i odkręcanie śrub za pomocą ręcznych kluczy bez grzechotki może być bardzo mozolne. Szczególnie w przypadku długich elementów, często wykorzystywanych do montażu elementów maszyn i pojazdów. Zastosowanie grzechotki może skrócić czas potrzebny na wykonanie pracy o wiele minut, a przy skomplikowanych zadaniach będzie to nawet kilka godzin.

Jakość grzechotki zależy przede wszystkim od tego, jak wytrzymały jest mechanizm zapadkowy. Klucze z grzechotką są mniej trwałe od zwykłych kluczy płaskich czy pokrętek bez mechanizmu. Po pewnym czasie sprężyna, łożyskowanie i zębatka ulegają zużyciu, co powoduje, że klucz trzeba wymienić na nowy. Trwałość dobrej klasy grzechotki wynosi jednak nawet kilkadziesiąt lat, dlatego nie jest to czynnik, który w praktyce stanowi istotną wadę narzędzi tego rodzaju.

Jeżeli musisz kupić nową grzechotkę lub kompletujesz swój zestaw narzędzi, w którym nie może zabraknąć tego urządzenia, sięgnij do oferty Castoramy. Znajdziesz w niej dobrej jakości narzędzia w atrakcyjnych cenach. 

Zobacz również:

Grzechotki Yato | Narzędzia i sprzęt | Agregaty prądotwórcze | Elektronarzędzia | Akcesoria do elektronarzędzi | Gąbki polerskie | Klocki ścierne | Papiery i gąbki ścierne, pasy bezkońcowe | Pozostałe akcesoria do elektronarzędzi | Rolki ścierne | Siatki ścierne | Szczotki do elektronarzędzi | Włókniny ścierne | Akumulatory do elektronarzędzi | Bruzdownice | Frezarki | Akcesoria do frezarek | Frezy do frezarek | Ładowarki do elektronarzędzi | Mini elektronarzędzia