Przed wybudowaniem budynku
Wagę poznania podłoża przyszłej budowy docenili twórcy prawa budowlanego, ponieważ odpowiednia dokumentacja określająca warunki gruntowe jest częścią wymogów we wniosku o pozwolenie na rozpoczęcie prac. Projektant ma obowiązek określenie w której z trzech kategorii plasuje się proponowane przez niego rozwiązanie:
- kategoria pierwsza
Należą do niej choćby jedno- i dwukondygnacyjne budynki mieszkalne i gospodarcze. Tu do uzyskania zgody wystarczy wydanie opinii geotechnicznej. Projektant może zlecić jednak dodatkowe badania, jeśli wstępna analiza wykaże bardziej skomplikowane warunki gruntowe.
- kategoria druga
Obejmuje głęboko osadzone konstrukcje o przeznaczeniu technicznym stawiane w prostych warunkach gruntowych oraz projekty z kategorii pierwszej w skomplikowanych warunkach. Wymagane od inwestora będzie wówczas przeprowadzenie dokumentacji badań podłoża gruntowego oraz sporządzenie projektu geotechnicznego.
- kategoria trzecia
Jak można się spodziewać, zaliczymy do niej wszystkie budynki, które nie spełniają kryteriów dwóch powyższych kategorii, a więc takie, które osadzone są głębiej niż 5 metrów, posiadające więcej niż jedną kondygnację pod ziemią, skomplikowane technicznie, oddziałujące na środowisko czy postawione w skomplikowanych warunkach gruntowych. Prócz wymienionych wyżej dokumentów, należy również sporządzić dokumentację geologiczno-inżynierską.
Co zawierają badania
Opinia geotechniczna jest prostym badaniem, które obejmuje poznanie poziomu wód gruntowych, opis warstw gruntów wyszczególniający głębokość ich zalegania, miąższość, plastyczność, zagęszczenie, wilgotność, spójność i gęstość. Jeśli będzie to znaczące, obejmuje również badanie zawartości wody gruntowej pod kątem jej chemicznej zawartości. Prócz samych danych, geolog zamieszcza również obliczenia nośności gruntu oraz zalecenia wynikające z badań. Dotyczą one zazwyczaj sposobu wykonania fundamentów, ich zabezpieczenia przed wodą gruntową i sugestie dotyczące struktury gruntu i jej wpływu na budowę. Obok części opisowej opinia zawiera również część graficzną, z załączonym planem, na którym widzimy miejsca wierceń oraz linie przekrojów geotechnicznych. W przekrojach punktów wierceń ukazane są warstwy gruntu.
Dokumentacja zawiera wszystkie elementy opinii geotechnicznej, a także wyniki badań sondą dynamiczną, analizy laboratoryjnej próbek gruntu oraz badań geofizycznych. Tu wymagania są znacznie większe, a próbka gruntu powinna zostać pobrana bez naruszania jej struktury (NNS).
Projekt geotechniczny do tej listy dołącza obliczenia nośności i osiadania podłoża gruntowego, prognozę jego zmian oraz sposób wykonania trudniejszych prac ziemnych.
Dokumentacja geotechniczno-inżynierska oznacza tak naprawdę sporządzenie projektu dla wszystkich wymienionych badań i rozpisanie ich w czasie. Ponieważ są to dość czasochłonne czynności, mogą zająć kilka miesięcy, a oprócz tego potrzebują zatwierdzenia w starostwie powiatowym.
Po zbudowaniu budynku
Problemy z użytkowaniem budowli mogą tkwić właśnie w gruncie, dlatego badania geotechniczne mogą być przeprowadzone również dla istniejącego budynku. Może to być zalecane w szczególności, jeśli pojawiły się symptomy podchodzenia wilgoci, wystąpiły pęknięcia i przekrzywienia ścian, a grunt osiada w nieprzewidziany sposób. Skorzystanie z badań pokazujących przekrój gruntu, zawartość i strukturę jego budulca, a przede wszystkim sposób podchodzenia wód gruntowych może wskazać odpowiednie rozwiązanie naszych problemów bez potrzeby całkowitej przebudowy.
Takie badania wyglądają bardzo podobnie do wydawania opinii geotechnicznej. Warto poprzedzić je zasięgnięciem opinii u sąsiadów, którzy podzielą się wnioskami ze swoich doświadczeń z wieloletniego użytkowania terenu.
