Rozróżnienie ostrzy
Mając do wykonania określone zadanie, warto odpowiednio dobrać do niego ostrze (brzeszczot) piły. Innego brzeszczotu użyjemy do prostego przecinania niewielkiego, niezbyt twardego materiału, a innego do wycinania łuków, krzywizn czy otworów. Będzie to zależeć także od grubości obrabianego materiału. Przykładowo, uniwersalną piłą płatnicą z powodzeniem przetniemy proste elementy, ale już wycinania wzorów czy łuków dokonywać będziemy za pomocą piły wyrzynarki czy grzbietnicy. Niewielkie, precyzyjne cięcia, a także cięcia pod kątem wykonamy przy użyciu piły włosowej lub kątowej.
Ostrza różnią się nie tylko wielkością i typem zębów, ale także materiałem, z jakiego są wykonane. Najsłabsze brzeszczoty są robione ze zwykłej, nawet niehartowanej stali nierdzewnej, a najlepsze, droższe, ale trwalsze – z wysokogatunkowych, hartowanych stali narzędziowych.
Ukształtowanie zębów ostrzy
Kształt zębów brzeszczotu określa, do jakich prac będzie się on najlepiej nadawał.
W tym zakresie warto przytoczyć np. takie zasady:
- piły o zębach dużych, rzadkich nadają się do prac szybkich, ale mało dokładnych; tną wydajnie, ale zgrubnie, stosuje się do materiałów stosunkowo miękkich (drewno, tworzywa sztuczne),
- piły z drobnymi, małymi zębami służą do cięć dokładniejszych, zostawiają równiejsze krawędzie, nadają się do wstępnego cięcia materiałów nieco twardszych albo też precyzyjnego cięcia wykończeniowego materiałów miękkich,
- zęby pochylone pod ostrym kątem (poniżej 90 stopni) służą do cięć podłużnych (wzdłuż włókien drewna),
- zęby o kącie nachylenia większym niż 90 stopni pozwalają prowadzić piłę w dwóch kierunkach, przeznaczone są raczej do cięć poprzecznych,
- zęby równoramienne nachylone pod kątem 90 stopni są uniwersalne, tną głównie poprzeczne,
Same zęby mogą być wzmocnione np. przez specjalne hartowanie, ale także materiałem o dużej twardości, np. węglikami spiekanymi.
Jak bezpiecznie ciąć?
Dla prawidłowego wykonania cięcia obrabiany materiał powinien być dobrze unieruchomiony, np. zaciskami lub imadłem, bądź też ułożony w inny sposób, tak żeby nie ulegał przesunięciom. Najlepiej będzie za pomocą sztywnego przymiaru i ołówka stolarskiego poprowadzić roboczą linię, wzdłuż której (tuż obok niej) będziemy dokonywali cięcia piłą.
Przy piłowaniu powinniśmy zapewnić sobie tyle miejsca, żeby mieć swobodę ruchów. Początkowo prowadzimy piłę prawie poziomo, wykonując pierwsze nacięcia rowków. Potem przechylamy pilę pod kątem ok. 45 stopni w stosunku do ciętego materiału. Jeśli jest to cięcie wzdłużne – kąt ustawienia ostrza powinien być nieco większy i wynosić około 60 stopni. Piłę popychamy, starając się używać siły całego ciężaru ciała, a nie tylko ramienia. Ruchy wykonywane piłą są wahadłowe, zwykle naprzemienne w obu kierunkach. Kończąc proces piłowania, ustawiamy piłę znacznie bardziej w pionie i przytrzymujemy opadające części odciętego materiału.
Przy cięciu krzywoliniowym czy wycinaniu otworów ostrze piły ustawiamy nieco inaczej, bo pod kątem prostym w stosunku do materiału (po wykonaniu wiertarką pierwszego otworu, dającego początek do cięcia).
Ułatwienia
Akcesoriami, które ułatwią nam prace z piłą, mogą być:
- skrzynki uciosowe, posiadające rowki ułatwiające cięcia materiału pod rożnymi kątami,
- rożnego typu prowadnice, uchwyty, podpórki,
- rozwieraki do pił pozwalające przywrócić właściwe rozwarcie zębów pił,
Praktyczne zalecenia:
- brzeszczot, którym będziemy obrabiali stal, dla ułatwienia cięcia warto posmarować pokostem,
- ostrze do piłowania aluminium można przemyć denaturatem,
- do piłowania tworzyw brzeszczot warto posypać talkiem.
