Przegląd narzędzi pomiarowych

1. Rodzaje narzędzi pomiarowych

Przyrządy miernicze pozwalają na przetworzenia mierzonej wielkości na wynik pomiaru przedstawiony w konkretnych jednostkach. Wśród nich można wyróżnić narzędzia, przetworniki (zmieniające jedną wielkość w inną) i wzorce pomiarowe (to np. menzury, odważniki lub przymiary). Kompletując zestaw narzędzi pomiarowych, możemy robić pomiary długości, kąta, a także grubości czy temperatury. Dzięki odpowiednim narzędziom precyzyjnie przeprowadzimy wiele prac wykończeniowych, a także obliczymy, ile materiału będziemy potrzebowali.

Miarka Auto Magnusson 3 m x 16 mm

Można wyróżnić mierniki cyfrowe oraz analogowe. Analogowe mają dość nieskomplikowaną budowę, a także często są tańsze od cyfrowych i mniej awaryjne. Rozróżniamy analogowe mierniki o działaniu pośrednim, gdzie energia musi być dostarczana z zewnętrznego źródła. Mierniki analogowe mają albo podziałkę nieliniową, albo też liniową, wyznaczającą regularne odstępy pomiędzy kolejnymi kreskami.

Z kolei modele cyfrowe przetwarzają odczytany sygnał, kodując go i przetwarzając na wartość liczbową, którą można odczytywać na wyświetlaczu. Cyfrowe narzędzia pomiarowe pozwalają nawet na bardzo precyzyjne pomiary. Coraz popularniejsze stają się elektroniczne dalmierze lub poziomice, pozwalające na dokładny pomiar laserowy. Więcej o analogowych i cyfrowych narzędziach pomiarowych przeczytasz tutaj.

2. Najpopularniejsze narzędzia pomiarowe

Przymiary i miarki
Miarki i przymiary to jedne z najpopularniejszych, podstawowych narzędzi pomiarowych, pozwalających zmierzyć zarówno długość i szerokość,jak i obwód lub grubość danego elementu.

Przymiar to mniejszy rodzaj miarki, jest sztywny i prosty, bez możliwości zwijania i składania. Przydaje się zwłaszcza tam, gdzie chcemy wzdłuż niego wyrysować prostą linię o określonej długości. Można też przeciągnąć nad nim nożyk, uzyskując proste i precyzyjne cięcie. Przymiar przypomina linijkę, jednak jest trwalszy i nieco dłuższy od niej (zwykle osiąga do 1 m). To narzędzie nadaje się do wykonywania dokładnych, profesjonalnych pomiarów.

Jedną z popularniejszych miarek jest miarka automatyczna. Jej dużą zaletą jest to, że zajmuje niewiele miejsca, a po skończonych pomiarach można ją z łatwością zwinąć i schować. Zwykle występuje w pokrywie z metalu lub tworzywa sztucznego, może mieć różną długość, dochodzącą nawet do około 20 m. Miarki o dłuższej taśmie miewają na końcach haczyk lub magnetyczną końcówkę, co ułatwia pomiar, pozwalając mocno zaczepić jeden z końców. Modele wykonane z cienkiej blachy umożliwiają wygodne mierzenie nawet zakrzywionych powierzchni, a dzięki przyciskowi blokującemu zwijanie taśmy możemy wysunąć tylko tyle miary, ile potrzebujemy.

Miara składana Stanley 2 m drewniana

Wybierając miarkę, warto zwrócić uwagę na jej długość oraz to, czy została zabezpieczona przed rdzewieniem lub ścieraniem. Istotne jest także to, czy cyfry i podziałki są umieszczone po obu stronach taśmy. Tradycyjne miarki mają też odpowiedniki cyfrowe, pozwalające na dokładny pomiar oraz mające dodatkową funkcję sumującą i zapamiętującą poprzednie miary.

Prostszym odpowiednikiem miarki automatycznej jest miarka składana. Zwykle tworzona jest z kilku lub kilkunastu sztywnych listewek drewnianych lub wykonanych z PVC. Po złożeniu zajmuje dość niewiele miejsca (kilka do kilkunastu cm). Można rozłożyć wyłącznie kilka jej części lub wszystkie, w zależności od potrzeb. Dzięki niej wykonamy pomiary zarówno w linii prostej, jak i w łukach i zagięciach, chociaż sztywność pojedynczych odcinków może utrudniać precyzję pomiaru.

Taśmy miernicze zazwyczaj stosowane są do mierzenia znacznych powierzchni, gdyż są dłuższe niż miary automatyczne i składane. Mogą osiągać nawet do 50 m. Narzędzie składa się zazwyczaj z dość dużej obudowy, w której znajdują się korbka i trzon, na który nawijana jest taśma. Sama taśma jest lekka i elastyczna, zwykle wykonana z zabezpieczonego przed korozją metalu lub też z włókna szklanego.

Suwmiarki

To narzędzia pozwalające na dokładny pomiar średnicy i grubości drobnych elementów, ale także umożliwiające zmierzenie głębokości i średnicy otworu. Proste suwmiarki zwykle wykonane są z nierdzewnej stali, różnią się wielkością i stopniem rozwarcia szczęk. Mogą mieć podziałkę w milimetrach albo też elektroniczny wyświetlacz pokazujący ostatnio wykonany pomiar. Te analogowe posiadają blokadę pomiaru pozwalającą utrzymać daną miarę, natomiast modele cyfrowe lub mechaniczne mają pamięć do kilkunastu pomiarów. Do badania szczelności między rożnymi materiałami czy elementami wykończeniowymi warto zastosować przyrząd nieco dokładniejszy, czyli szczelinomierz.

Suwmiarka Topex 150 mm

Poziomice

W pracach budowlanych do dziś bardzo chętnie stosowane są piony murarskie, pozwalające w prosty sposób ocenić, czy ściana nie jest odchylona od pionu. Przy pracach wykończeniowych chętniej stosowane są jednak poziomice – zarówno te laserowe, jak i tradycyjne, czyli z libellą wypełnioną niezamarzającą cieczą, w której porusza się pęcherzyk powietrza. Zazwyczaj powstają one z tworzywa sztucznego, metalu lub drewna. Często mają także antypoślizgową warstwę spodnią, ułatwiająca stabilne utrzymanie narzędzia. Poziomice różnią się długością mogącą dochodzić nawet do około 3 m. Jeśli pęcherzyk powietrza znajduje się dokładnie między wyznaczonymi kreskami, oznacza to idealnie wyznaczony poziom.

Podczas osadzania stropów i słupów sprawdzi się poziomica kątowa, która pozwoli ustalić, czy dany element został ustawiony pod odpowiednim kątem. Poziomica oczkowa umożliwi ocenę stopnia nachylenia powierzchni płaskich. Dostępne są także poziomice cyfrowe, zwane także pochyłomierzami, pozwalające na dokładny odczyt stopnia odchylenia danego elementu. Poziomice liniowe lub wodne (tzw. waserwagi) stosowane są do sprawdzania poziomu zawieszonego kabla lub sznura – pozwalają na pomiar nawet na znacznych odległościach.

Coraz chętniej stosowane są poziomice laserowe – dzięki nim dokładnie sprawdzimy poziom bez konieczności ustawiania narzędzia na danej powierzchni. Zwykle wypuszczają wiązkę laserową na odległość nawet do 50 m, która wyświetla linie lub punkty. Poziomica laserowa tworzy także linie, które mogą zastąpić te nanoszone ołówkiem czy markerem. Dostępne są także kątowe poziomice laserowe, które pozwalają dodatkowo sprawdzić kąt między danymi elementami, co może być przydatne np. podczas montażu mebli kuchennych czy układania płytek.

Kątowniki i kątomierze

Są proste narzędzia pozwalające dokładnie zmierzyć dane kąty. Różnią się kształtem i rozmiarem, zazwyczaj przydają się podczas prac budowlanych oraz wykończeniowych. Za ich pomocą wyznaczymy odpowiedni kąt i wyrysujemy linie, według których będziemy układać płytki lub przeprowadzać cięcia. Kątomierz nastawny ułatwi wyznaczenie odpowiedniego kąta. Często posiada dodatkowy magnes, który ułatwia jego osadzenie na metalowych elementach. Miewa różny kształt, często o regulowanych ramionach, umożliwiając pomiar kąta na wielu powierzchniach.

Kątownik budowlany Top Tools 250 mm

Kątomierze zazwyczaj mają osadzoną na półokręgu podziałkę oraz ruchome ramię, które ułatwia pomiar danego kąta. Często też prosta podziałka zostaje zastąpiona tą elektroniczną, a dodatkowo ramiona bywają wzbogacone libellą, służąc jako praktyczna poziomica. Narzędzie to pozwala zwykle na pomiar kąta do 180 stopni. Kątomierz umożliwia odczyt kąta nachylenia oraz to, pod jakim kątem dane elementy zostały ułożone.

Dalmierz laserowy Bosch Zamo

Dalmierze

Urządzenia te służą do odmierzania odległości między dwoma, nawet mocno oddalonymi punktami. Najczęściej spotykane są dalmierze laserowe lub ultradźwiękowe. Działanie tych ostatnich polega na wypuszczeniu wiązki ultradźwiękowej do oddalonego punktu i pomiar czasu, w jakim powraca do urządzenia. Jeśli ma to być bardzo odległy element, konieczne jest stosowanie odbiornika fali. Tego typu urządzenia pozwalają także wykonywać drobne działania – sumowanie i odejmowanie odległości oraz wyznaczanie wysokości. Mogą także wyliczyć powierzchnię i kubaturę. Minusem dalmierzy ultradźwiękowych jest to, że na prawidłowość pomiarów ma wpływ temperatura – jej zmiany mogą zaburzyć prawidłowy odczyt odległości.

Dalmierze laserowe mogą mierzyć dłuższe odcinki niż urządzenia ultradźwiękowe. Ich przewagą w stosunku do modeli ultradźwiękowych jest to, że mogą sprawnie działać niezależnie od warunków pogodowych. Ponadto wiązka jest widoczna, przez co można dokładnie przewidzieć i ustawić punkt i linię pomiarową.