Aby bezpiecznie użytkować instalacje grzewcze i postępować zgodnie z przepisami, konieczne jest wyposażenie każdego gospodarstwa domowego w urządzenia pomiarowe. Są one różne dla budynków przyłączonych do miejskiej sieci ciepłowniczej i tych wyposażonych w przydomowe kotłownie. I tak:
- budynki korzystające z miejskiej sieci cieplnej wyposażone są w ciepłomierz i urządzenia, które umożliwiają indywidualne rozliczenie kosztów ogrzewania dla wszystkich mieszkań i lokali użytkowych w budynku. Pierwszy z nich służy do pomiaru ciepła dostarczanego z sieci do budynku z instalacją grzewczą wodną i jest elementem układu pomiarowo-rozliczeniowego. Drugie to liczniki, których wskazanie służy do naliczenia indywidualnych opłat,
- budynki o liczbie mieszkań większej niż jedno wyposażone we własne kotłownie mają podobny do powyższego wymóg odnośnie urządzeń umożliwiających indywidualne rozliczenie kosztów ogrzewania, natomiast serce instalacji grzewczej – kotłownia – posiada dodatkowo urządzenie mierzące ilość paliwa, które jest zużywane w celach grzewczych.
Budynki jednorodzinne wyposażone są w indywidualne instalacje służące do ogrzewania pomieszczeń i uzyskiwania ciepłej wody użytkowej – tutaj aparatura pomiarowa nie służy – na przykład – kontroli ilości zużywanego paliwa, ale ma za zadanie wspomóc prawidłowe działanie urządzeń grzewczych. Które z elementów aparatury pomiarowej spotykamy w domowych kotłowniach i instalacjach?
- termometr – urządzenie pomiarowe, którego zadaniem jest wskazanie aktualnej temperatury cieczy w urządzeniach grzewczych. Ponieważ umieszczony jest w pomieszczeniu o dużej zawartości wilgoci, jest odporny na korodowanie – materiałami użytymi do jego produkcji są na przykład stal nierdzewna lub twarde, odporne na działanie wysokiej temperatury tworzywa sztuczne. Działa na zasadzie rozszerzalnego termoelementu typu cieczowego lub spirali bimetalicznej – ich dobór zależy od wersji termometru, z przyłączem bocznym lub tylnym,
- manometr – urządzenie pomiarowe, które rejestruje wartość ciśnienia panującego w instalacji grzewczej. Jego działanie oparte jest najczęściej na mosiężnej 
sprężynie rurkowej (sprężynie Bourdona),
- termomanometry – urządzenia pomiarowe, które mierzą zarazem temperaturę i wartość ciśnienia w instalacji c.o. i c.w.u. – łączą one funkcję termometru i manometru. Dzięki ich zastosowaniu nie tylko mamy wgląd w efektywność działania systemu, ale również – w razie alarmujących wskazań – możemy zawczasu zapobiec jego awarii,
- reduktory ciśnień – urządzenia umożliwiające prawidłowe działanie zasobników ciepłej wody użytkowej i podgrzewaczy. Dzięki ich funkcjonowaniu w instalacji podczas pracy zmniejsza się wytwarzany hałas, straty przepływu, a także skraca się wymiar podłużny. Jest to szczególnie ważne w instalacjach domowych, które z uwagi na komfort mieszkańców powinny generować jak najmniej hałasu. Z kolei utrzymanie prawidłowej prędkości przepływu – nie większej niż 2 m/s – zapobiega przedwczesnemu zużywaniu się komponentów instalacji.
