Okolica
Przede wszystkim powinniśmy określić czy zależy nam na określonym rejonie, czy mamy specjalne wymagania lokalizacyjne (np. bliskość wody, lasów, rodziny) i czy na spełnieniu któregoś z wymogów szczególnie nam zależy. W ten sposób stopniowo zawężamy obszar naszych poszukiwań. Zwykle duży wybór działek budowlanych znajdziemy w Internecie, w biurach nieruchomości a także wśród znajomych.
W zgodzie z prawem
W przypadku znalezienia stosownej działki (jednej lub kilku branych pod uwagę propozycji) podstawową kwestią będzie sprawdzenie w miejscowym Urzędzie Gminy czy dla wybranego obszaru jest sporządzony miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, czy zostały wydane warunki zabudowy i jaki rodzaj budynku można będzie na wybranej działce postawić. Może się okazać, że wybrany przez nas projekt domu nie będzie tam możliwy do realizacji z uwagi na wytyczne dotyczące lokalnych zasad i standardów kształtowania zabudowy, w tym także linii zabudowy i gabarytów obiektów.
Pamiętajmy, że na działce będziemy mogli wybudować obiekty, które są dozwolone w miejscowym prawie, obowiązującym w danym mieście lub gminie (wiele z nich, wraz z opisem i rysunkami, znajduje się także w Internecie). W niektórych przypadkach miejscowy plan bardzo szczegółowo określa warunki zabudowy – wraz z materiałami, z jakich ma być wykonana elewacja, kątem nachylenia dachu, ilością pięter, a nawet tym, jakie drzewa należy posadzić przed posesją.
Jeśli planów przestrzennego zagospodarowania dla tych terenów jeszcze nie ma, powinniśmy jeszcze przed zakupem działki wystąpić z wnioskiem do gminy o wydanie warunków zabudowy. Formalności te trwają zwykle jakiś czas, więc może to wydłużyć przewidywany przez nas okres realizacji budowy. 
Powinniśmy dowiedzieć się czy dana działka w całości jest przeznaczona pod zabudowę mieszkaniową, czy jej część nie będzie podlegała szczególnym warunkom, w tym np. zakazem zabudowy wynikającym z potrzeb ochrony środowiska przyrodniczego, kulturowego, zdrowia ludzi czy ochrony gruntów rolnych lub leśnych.
Planowane otoczenie
Dysponując wypisem z miejscowego planu zagospodarowania albo dopytując w Urzędzie Gminy postarajmy się ustalić, jakie jest przewidywane zagospodarowanie okolic działki. Może okazać się, że część naszej działki będzie musiała być przeznaczona na cele publiczne np. drogi, co ograniczy jej wielkość i wartość oraz swobodę zagospodarowania.
Pamiętajmy też, aby sprawdzić czy w sąsiedztwie nie znajdują się lub nie mają powstać takie obiekty jak np. linie wysokiego napięcia, wiatraki czy też maszty telefonii komórkowej. Obiekty te często mogą obniżyć atrakcyjność i wartość danej działki.
Sąsiedztwo i komunikacja
Wybierając działkę zwróćmy także uwagę na to, jakie przeznaczenie mają sąsiednie działki, tzn. czy nie powstanie tam np. duży zakład zanieczyszczający atmosferę czy oblegane centrum handlowe.
Sprawdźmy też czy będzie możliwe łatwe dotarcie z działki do ważnych dla nas obiektów, takich jak szkoła, apteka, przychodnia, żłobek i czy w planach przewiduje się ich budowę w okolicy albo też stworzenie istotnych komunikacyjnych ułatwień. Przeanalizujmy położenie naszej przyszłej działki, szczególnie jeśli chodzi o możliwości komunikacyjne, w tym dojazdowe i związane z łącznością ze światem w przypadkach ekstremalnych (typu pożar, mrozy, zamiecie śnieżne).
Jakość terenu
Warto zwrócić uwagę czy dana działka pod zabudowę nie jest położona na terenach podmokłych lub zagrożonych zalaniem. Można dla pewności zlecić, żeby geotechnik sprawdził nośność oraz poszczególne warstwy gruntu, szczególnie gdy chcemy dom podpiwniczać. Zbyt wysokie poziomy wód gruntowych znacznie ograniczą możliwości budowy np. podziemnego garażu czy kotłowni.
Uzbrojenie działki
Często działki nieuzbrojone albo tylko częściowo uzbrojone są znacznie tańsze, jednakże wcale nie musi to oznaczać faktycznych oszczędności. Dozbrajanie terenu może kosztować znacznie więcej, a do tego może oznaczać wiele formalności i znaczne wydłużenie czasu budowy. Warto rozważyć kupno droższych, ale w pełni uzbrojonych już działek pod zabudowę.
Wahania sezonowo-cenowe
Ceny działek budowlanych podlegają wahaniom, nie tylko koniunkturalnym, ale i sezonowym. Ze statystyk wynika, że są one znacznie tańsze w okresie zimowym, szczególnie od grudnia do lutego. Warto je wtedy kupować, bo zaoszczędzić możemy nawet do 20 % ceny.
