Rozdzielnica to inaczej tablica rozdzielcza, która ma formę skrzynki wbudowanej w ścianę, ale może mieć również formę natynkową. W domach jednorodzinnych stosujemy jedynie rozdzielnice niskiego napięcia, ponieważ instalacje, przez które przepływa prąd o wysokim napięciu, służą do transmisji energii na dużych odległościach. Rozdzielnice wysokiego napięcia mają postać specjalnych napowietrznych pól dzielonych na sekcje i rozlokowane są na dużej przestrzeni. Energia elektryczna jest w nich rozdzielana i kierowana do układów przetwarzania prądu na cele trakcyjne.
Istnieją również rozdzielnice skrzynkowe i szafowe, ale ich przeznaczeniem są przede wszystkim pomieszczenia przemysłowe, gdzie przepływ mocy jest o wiele większy niż w naszych mieszkaniach.
W domu
Zadaniem rozdzielnicy niskiego napięcia jest dostarczenie do odbiorników prądu o parametrach umożliwiających wszystkim urządzeniom poprawną pracę. Z jednej strony doprowadzamy do niej przewód od skrzynki z licznikiem, a z drugiej podłączamy obwody. Zwykle stosuje się jedną tablicę, ale jeżeli nasz dom jest duży, możemy zastosować osobne podrozdzielnie dla każdego z pięter.
Wielkość centrali zależy od stopnia rozbudowy instalacji elektrycznej, ale z reguły w domach stosujemy tablice 24- lub 36-modułowe. Lepiej zdecydować się na pojemność większą niż planowana ilość modułów, ponieważ daje to możliwość rozbudowy instalacji w przyszłości i podłączenia do niej większej ilości urządzeń.
Co powinna zawierać?
Każda rozdzielnica powinna zawierać elementy, które zapewnią bezpieczeństwo w razie jakichkolwiek nieprawidłowości w pracy instalacji. Należą do nich:
- wyłączniki nadmiarowo-prądowe (tzw. korki) – chronią poszczególne obwody przed skutkami przepływu prądu zwarciowego lub przeciążeniowego. Może się tak zdarzyć m.in. gdy do jednego obwodu podłączona zostanie zbyt duża ilość odbiorników.
- wyłącznik różnicowoprądowy – jego zadaniem jest szybkie odłączenie zasilania po wykryciu nieprawidłowości w pracy instalacji. Działają również w przypadku bezpośredniego dotknięcia przez nas przewodów pod napięciem. Im więcej takich wyłączników zastosujemy, tym cała instalacja będzie bezpieczniejsza.
- ochronniki przeciwprzepięciowe – zabezpieczają cały domowy system elektryczny przed zbyt wysokim napięciem, który powstaje np. w momencie uderzenia pioruna lub podczas wahań w dostawie prądu. Najlepszy układ przeciwprzepięciowy zabezpieczy wszystkie urządzenia podłączone do instalacji.
- ograniczenia poboru mocy – automatycznie odłączają zasilanie obwodu, jeżeli przekroczona zostanie ustalona wartość mocy. Chronią nie tylko przed zbyt dużą ilością podłączonych przez nas sprzętów, ale także przed tzw. „dzikim” przyłączem, czyli kradzieżą prądu.
Dodatkowe funkcje
Niektóre modele rozdzielnicy są wyposażone w aparaturę dodatkową, która pozwoli lepiej zarządzać poborem energii elektrycznej i sterować niektórymi urządzeniami. Taką rolę spełnia programator czasowy, który włącza i wyłącza obwody w określonym czasie. Dzięki temu może uruchomić podgrzewacz wody przed naszym powrotem z pracy, a także sterować oświetleniem i zraszaczami wody w ogrodzie. Jego działanie jest przydatne zwłaszcza podczas naszej dłuższej nieobecności. Przyczynia się również do zmniejszenia kosztów energii, bowiem wyłącza urządzenia, kiedy ich działanie nie jest już konieczne.
Tablica rozdzielcza może posiadać również aparaturę sygnalizacyjną, która informuje nas o awarii lub obecności napięcia w określonych punktach systemu.
Przekaźniki priorytetowe mają z kolei za zadanie odłączyć odbiorniki o największym poborze prądu w sytuacji, gdy praca zbyt wielu urządzeń spowodowałaby uruchomienie zabezpieczeń prądowych.
Centrum instalacji elektrycznej
Rozdzielnica, która znajduje się w naszym domu, powinna charakteryzować się dużą niezawodnością, dlatego należy zwrócić szczególną uwagę na staranny montaż połączeń elektrycznych, a także wysoką jakość wykonania samej aparatury. Dzięki temu zapewnimy nie tylko bezpieczeństwo mieszkańcom domu, ale przyczynimy się również do obniżenia kosztów energii elektrycznej.
