Jak to działa?
Tego rodzaju wymiennik zbudowany jest z płyt stalowych, aluminiowych lub tworzywa sztucznego. Płyty te mają grubość 0,2 mm i są ułożone naprzemiennie sekcjami nawiewnymi i wywiewnymi. Pomiędzy nimi w sposób krzyżowy przepływają strumienie ciepłego i zimnego powietrza – od tego też pochodzi sama nazwa urządzenia. 
Obieg powietrza jest zaś wymuszany za pośrednictwem wentylatorów. Powietrze jest w takiej sytuacji skierowane pod katem 90 stopni, co wraz ze specjalnie karbowanymi płytami umożliwia zwiększenie sprawności w granicach 60-70%.
Zalety
Za krzyżowym wymiennikiem ciepła przemawia w dużej mierze niski koszt produkcji, a co za tym idzie – także stosunkowo niska cena rynkowa. Konstrukcja tego urządzenia jest prosta i nie posiada żadnych elementów ruchomych, co przekłada się przede wszystkim na niski poziom hałasu. Wymiennik jest zwarty i sztywny, co dodatkowo umożliwia jego łatwe czyszczenie. Krzyżowe działanie doskonale odseparowuje poszczególne strumienie powietrza, zapewniając tym samym wysoką sprawność. Co ciekawe, przy zastosowaniu 2 wymienników w jednej centrali sprawność może zwiększyć się nawet do 95%.
Wady
Do wad krzyżowego wymiennika zalicza się przede wszystkim duże wymiary i brak odzysku wilgoci. Warto zaznaczyć również fakt, że o ile jego sprawność może wynosić 70%, o tyle w przypadku tego urządzenia mamy do czynienia ze szronieniem się płyt wymiennika w czasie spadku temperatury do około -2 stopni Celsjusza. 
Blokuje to przepływ powietrza i obniża sprawność.
Problem ten można jednak rozwiązać na dwa sposoby. Pierwszym z nich jest zastosowanie układu by-pass, w którym część powietrza nie przepływa przez wymiennik. Drugim zaś jest wykorzystanie nagrzewnic wstępnych na wlocie świeżego powietrza, które są automatycznie załączane, gdy temperatura przy rdzeniu spada do -2 stopni Celsjusza.
Zastosowanie
Obecnie krzyżowe wymienniki ciepła mogą być stosowane do wentylacji hal, magazynów czy hurtowni. Bardzo często mamy jednak do czynienia również z urządzeniami tego typu, które wykorzystuje się przede wszystkim w budynkach o małej kubaturze – niewielkich domach jednorodzinnych czy biurach. Użycie ich w tych miejscach jest najbardziej opłacalne.
