Babka lancetowata
Babka lancetowata, zwana także babką wąskolistną lub języczkami polnymi, rośnie zwykle w stanie dzikim, rozpowszechniona jest na wszystkich kontynentach. W Polsce rośnie na łąkach, trawnikach, pastwiskach, a także w ogrodach. Jej pędy kwiatostanowe wyrastają dopiero począwszy od drugiego roku wegetacji. Kwitnie od maja do września, jest wiatropylna. Jedna roślina wydaje około 1000 nasion.
Z uwagi na stosowanie herbicydów babka lancetowata niestety występuje jednak już coraz rzadziej.
Składniki zdrowotne babki lancetowatej
Jej liście zawierają szereg pozytywnych dla naszego zdrowia substancji. Należą do nich:
- aukubina, mająca działanie przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe, przeciwzapalne,
- substancje śluzowe,
- pektyny,
- garbniki (około 6,5 %),
- kwasy: fumarowy, benzoesowy, cynamonowy, waniliowy,
- sole mineralne, w tym sole cynku i krzemionkę,
- flawonoidy.
Zastosowania lecznicze
Już od czasów starożytnych stosowano sok z babki na ukąszenia skorpionów, węży, a także na złamania i opuchlizny. Do dziś nacieramy świeżym zmiażdżonym liściem miejsca ukłuć przez komary i inne insekty. Dzięki zawartemu w babce cynkowi, ból i obrzęk po ukąszeniach zostają zminimalizowane.
Liść babki lancetowatej stosowany jest w syropach i mieszankach ziołowych jako środek wykrztuśny i rozkurczający mięśnie gładkie górnych dróg oddechowych. Dzięki śluzom i garbnikom zmniejszającym przekrwienie i nadmierną przepuszczalność naczyń włosowatych leczy stany zapalne jamy ustnej i krtani,.
Świeże liście babki działają antybakteryjne, wyciągi wodnestosowane doustnie – antywirusowo, odwary – ściągająco i nieco moczopędnie. Sok ze świeżych liści lub odwar z wysuszonych przyspiesza gojenie się ran i regenerację skóry.
Herbata ziołowa z dodatkiem babki stosowana jest na chrypki i duszący kaszel, a także osłonowo przy wrzodach i nieżycie żołądka.
Surowiec zielarski
Do leczniczego użycia i zasuszenia używamy głównie liści, chociaż stosuje się czasem także łodygi, kłącza, a nawet nasiona. Zbieramy w pełni wykształcone, zdrowe liście - najlepiej w okresie kwitnienia babki, czyli od maja do września. Suszymy je w przewiewnym i ciepłym miejscu.
UWAGA! Nie powinniśmy zbierać babki lancetowatej w górach i w okolicach nadmorskich. Występują tam bowiem inne, mniej wartościowe gatunki, a z wyglądu bardzo podobne (tzw. babka górska i babka nadmorska).
Babkę lancetowatą możemy także uprawiać np. na działce, wysiewając zebrane uprzednio nasiona bezpośrednio do ziemi.
Do jedzenia, palenia i jako karma
Młode liście babki lancetowatej są jadalne. W wielu europejskich krajach przyrządza się z nich sałatki albo gotuje, podobnie jak kapustę. Sałatki z liści babki, z dodatkiem mniszka lekarskiego i pokrzywy stanowią smaczne danie. Serwowane wczesną wiosną, znakomicie zasilają nas w witaminy oraz służą wzmocnieniu podczas walki z przeziębieniami i osłabieniem wiosennym.
Suszone liście babki używane są także jako składnik niektórych gatunków tytoniu fajkowego, a także dobrych herbat.
Babka lancetowata stanowi również cenioną paszę zieloną, ma dużą wartość odżywczą.
Nasiona babki są bogate w tłuszcze i białka, dlatego mogą być dobrym dodatkiem do pokarmu dla ptaków hodowlanych.